วันที่ 5 มกราคมที่ผ่านมา Sam Bankman-Fried ปรากฏตัวขึ้นต่อสาธารณชนในสหรัฐอเมริกา เขายื่นคำร้องต่อ กระบวนการล้มละลายของ FTX โดยเรียกร้องขอเงิน 500 ล้านดอลลาร์ในทรัพย์สินของเขาที่ถูกอายัดไว้ 

Bankman-Fried ต้องการเงินเพื่อจ่ายค่าธรรมเนียมทางกฎหมายสำหรับการพิจารณาคดีทางอาญาของเขา ซึ่งเขาถูกกล่าวหาว่าขโมยเงินฝากของลูกค้าหลายพันล้านดอลลาร์จากแพลตฟอร์มแลกเปลี่ยนคริปโตของเขาเองเพื่อมาใช้ส่วนตัว

ความต้องการ Bankman-Fried คือเพื่อหาทุนในการต่อสู้ทางกฎหมายที่คาดว่าจะยาวนาน กฎหมายล้มละลายของอเมริกามีวิวัฒนาการมาหลายศตวรรษเพื่อแยกธุรกิจปกติออกจากกัน ตอนนี้นักกฎหมายต้องหาวิธีนำมันไปใช้กับบริษัทคริปโต 

ในเดือนพฤศจิกายน 2022 FTX ยื่นฟ้องล้มละลายภายใต้ Chapter 11 ซึ่งอนุญาตให้บริษัทที่ล้มละลายสามารถจัดตั้งบริษัทใหม่แทนที่จะเลิกกิจการ กระบวนการนี้มักจะมีลักษณะเป็นการต่อสู้ทางกฎหมายระหว่างบริษัทกับเจ้าหนี้ 

FTX เองพยายามโน้มน้าวให้เจ้าหนี้ยอมรับส่วนแบ่งในธุรกิจมากกว่าเงินสด หากประสบความสำเร็จและมีแผนการเติบโตใหม่ที่สดใส แต่ถ้าไม่สำเร็จก็อาจจะต้องปิดกิจการถาวร 

การปรับโครงสร้างครั้งใหญ่อาจมีเจ้าหนี้เป็น 100 ราย แต่สิ่งที่มีความซับซ้อนเหล่านี้ใช้เวลาอย่างน้อยอีกหลายปีเมื่อพิจารณาจากจำนวนนักลงทุนและผู้ฝากเงิน

FTX มีเจ้าหนี้กว่าล้านราย ทำให้ตามมาตรการนี้มันได้กลายเป็นซากองค์กรธุรกิจที่น่าเกลียดที่สุดที่โลกเราเคยประสบพบเจอมา การล่มสลายของอาณาจักร Bankman-Fried ทำให้ 134 ธุรกิจต้องล้มละลาย ซึ่งอยู่ใน 27 เขตอำนาจศาล มีตั้งแต่  FTX Zuma แพลตฟอร์มการแลกเปลี่ยนในชนบทของไนจีเรีย ไปจนถึง Good Luck Games ผู้พัฒนาการ์ดเกมออนไลน์ 

การดำเนินคดีอาจใช้เวลานานนับสิบปี และอาจนำไปสู่การกล่าวหาว่ากระทำผิดมากขึ้น ขณะที่เขาจัดการเรื่องยุ่งเหยิง John J. Ray III ผู้ที่เข้ามาสืบทอดตำแหน่งใน FTX ของ Bankman-Fried ได้กลายเป็นผู้สืบสวนของรัฐบาลกลางโดยพฤตินัย 

สำหรับหลาย ๆ คน สิ่งที่ดึงดูดใจในการจัดเก็บความมั่งคั่งด้วยวิธีนี้คือความยากในการตรวจสอบ การยื่นคำร้องต้องมีการตรวจสอบโค้ดมากมายหลายล้านบรรทัด ดังนั้นเหล่าเจ้าหนี้จึงต้องตัดสินใจว่าความต้องการความเป็นส่วนตัวของพวกเขาอาจจะต้องสูญเสียไป 

นักลงทุนซึ่งรวมถึงผู้ให้ทุนที่โด่งดังที่สุดของบริษัทด้านเทคโนโลยีบางส่วนก็ลังเลที่จะเข้าร่วม เพราะไม่อยากให้มีการตรวจสอบเรื่องเส้นทางการเงินที่อาจจะมีอะไรหมกเม็ดอยู่

มีการปกปิดเจ้าหนี้รายใหญ่ที่สุดของ FTX 50 ราย Ray พยายามทำทุกวิถีทางเพื่อค้นหาทรัพย์สิน สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับบัญชีที่เขาเรียกว่าเป็นบันทึกทางบัญชีที่แย่ที่สุดเท่าที่เขาเคยเห็นมา 

FTX ไม่ได้จดบันทึกจำนวนเงินที่ลูกค้าฝากด้วยซ้ำ Alameda บริษัทในเครือสูญเสียเงินหลายพันล้านดอลลาร์ จนถึงวันที่ 29 พฤศจิกายน ทนายความคิดว่าอย่างน้อยก็มีเงินกู้จากภายนอกน้อยมาก 

ไม่นานหลังจากนั้น BlockFi ซึ่งเป็นบริษัทแลกเปลี่ยนที่ล้มละลายอีกแห่งหนึ่ง เรียกร้องเงิน 500 ล้านดอลลาร์ในหุ้นที่ FTX ถืออยู่ใน Robinhood ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มการซื้อขายหุ้น โดยยืนยันว่า FTX ได้วางหุ้นเหล่านี้ไว้เป็นหลักประกันการกู้ยืม

Ray รวบรวมทรัพย์สินได้เพียงไม่กี่พันล้านดอลลาร์ และการค้นหาทรัพย์สินเป็นเพียงการต่อสู้เพียงครึ่งเดียว การได้มาซึ่งทรัพย์สินเหล่านั้นเป็นสิ่งที่ทำได้ยากมาก ๆ เนื่องจากความซับซ้อนซ่อนเงื่อนในแวดวงคริปโต 

ในช่วงแรก เจ้าหน้าที่ของอเมริกาและบาฮามาสใช้เวลาหลายเดือนในการสอดแนมซึ่งกันและกัน ก่อนที่จะตกลงนำโทเค็นมูลค่าอย่างน้อย 3.5 พันล้านดอลลาร์เข้าสู่กระบวนการพิจารณาของอเมริกา 

Ray ยังตามล่าเงินบริจาคของ FTX ที่ Bankman-Fried มอบให้กับนักการเมืองและองค์กรการกุศลหลายแห่งที่หวังผลประโยชน์จากเขา

สิ่งนี้ทำให้เกิดปัญหาในแวดวงคริปโตซึ่งมีมาประมาณ 15 ปีแล้ว แต่ไม่มีใครสนใจกับสิ่งเหล่านี้ที่เกิดขึ้น ทำให้โจรเข้ามาครอบงำวงการนี้เต็มไปหมด 

การแลกเปลี่ยนโทเค็นจะถูกบันทึกในบัญชีแยกประเภทโดยซอฟต์แวร์บนบล็อกเชนซึ่งแทบไม่มีใครควบคุม สิ่งนี้ไม่สอดคล้องกับกฎหมายทรัพย์สินซึ่งถือว่าผู้คนเป็นเจ้าของสิ่งของเพราะกฎหมายระบุว่าพวกเขาทำหรือมีสิ่งเหล่านี้อยู่ในมือ 

แตกต่างจากหุ้นที่มีใบรับรองความเป็นเจ้าของ ในทางตรงกันข้าม กฎหมายไม่ได้บังคับใช้บัญชีแยกประเภทของคริปโตและการบันทึกบางอย่างบน blockchain นั้นมันไม่ได้ทำให้เกิดเหรียญจริง ๆ ที่เป็นรูปธรรมออกมา

เมื่อแพลตฟอร์มการแลกเปลี่ยนดำเนินกิจการซื้อขาย ลูกค้าจะได้รับการคุ้มครองโดย Uniform Commercial Code ซึ่งเป็นกฎหมายที่ควบคุมการทำธุรกรรมทางการค้าในอเมริกา 

ข้อกำหนดการใช้งานของ FTX ไม่สนใจกฎหมายนี้อย่างชัดเจน เมื่อวันที่ 4 มกราคม มีเคสที่ผู้พิพากษาการล้มละลายของบริษัทคริปโตอีกแห่งได้ตัดสินว่าลูกค้าบางรายจะไม่มีสิทธิ์ความเป็นเจ้าของในเงินฝากของพวกเขา แน่นอนว่าลูกค้า FTX อาจต้องรอหลายปีเพื่อรอดูว่าพวกเขาจะได้รับอะไรหากมีการตกลงกันได้ในท้ายที่สุด

ผู้ฝากเงินต้องเผชิญกับความเสี่ยงขั้นสูงสุด มูลค่าที่กู้คืนมาได้ของ FTX ส่วนใหญ่น่าจะเป็นโทเค็น ซึ่งเหล่านักกฎหมายและนักการเมืองไม่เห็นด้วยว่ามันเป็นสกุลเงิน เนื่องจากเงินต้องได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล 

สิ่งนี้ทำให้เกิดคำถามว่าจะใช้อัตราแลกเปลี่ยนของวันใดหากต้องการแปลงออกมาเป็นสกุลเงินดอลลาร์จริง ๆ ซึ่งสินทรัพย์ของ FTX ถือครองโทเค็นจำนวนมากซึ่งอาจทำให้มูลค่ามันลดลงเหลือศูนย์ และการที่จะแปลงเป็นเงินสดออกจากโทเค็นก็แทบไม่มีใครต้องการ

เมื่อวันที่ 5 มกราคม หน่วยงานกำกับดูแลของอเมริกาเข้าแทรกแซงเพื่อขัดขวางข้อตกลงที่จะได้เห็น Binance ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มแลกเปลี่ยนคริปโตที่ใหญ่ที่สุดในโลกเข้าซื้อสินทรัพย์มูลค่า 1 พันล้านดอลลาร์จาก Voyager ซึ่งเป็นบริษัทที่ล้มละลายอีกแห่ง 

ดูเหมือนความวุ่นวายในการทวงคืนเงินจาก FTX นั้นคงไม่ใช่เรื่องง่ายด้วยความซับซ้อนทางด้านกฎหมายและเรื่องผลประโยชน์ทางด้านการเมือง และจะเป็นมหากาพย์เรื่องราวการล่มสลายครั้งใหญ่ที่สุดของวงการธุรกิจไปอีกนานเลยทีเดียวนั่นเองครับผม

References :
https://www.economist.com/finance-and-economics/2023/01/10/the-hunt-for-ftxs-missing-riches
https://www.latimes.com/business/story/2022-11-21/column-how-sam-bankman-fried-exploited-the-fad-of-effective-altruism-to-get-rich-and-con-the-world