การเดิมพันครั้งใหญ่กับอนาคตของ Adobe ด้วยการซื้อกิจการ Figma

By tharadhol in Business, Case Study, Recommendations, Startup

เป็นเรื่องที่น่าสนใจในแวดวงเทคโนโลยีกับการเข้าซื้อกิจการที่คิดว่าจะกลายเป็นคู่แข่งในอนาคต ซึ่งเราได้เห็นมานับครั้งไม่ถ้วน ทั้ง Instagram , Whatsapp ที่ถูก take โดย Facebook (Meta) หรือ Youtube ที่ถูกกลืนกลินโดย Google

ข้อตกลงที่น่าตกใจ ของ Adobe ใน การซื้อบริษัทซอฟต์แวร์ออกแบบ Figma เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ด้วยเงินสดและหุ้นมูลค่า 2 หมื่นล้านดอลลาร์ เป็นจำนวนเงินที่มากที่สุดเท่าที่เคยเสนอให้กับบริษัทเทคโนโลยีเอกชนในสหรัฐฯ

แม้ว่าข่าวที่เกิดขึ้นทำให้ราคาหุ้นของ Adobe ลดลงไปกว่า 23 เปอร์เซ็นต์ และได้ผลักดันมูลค่าของข้อตกลงครั้งนี้ต่ำกว่าการซื้อกิจการ WhatsApp ของ Facebook ที่ 19 พันล้านดอลลาร์ แต่ราคาที่สูงลิบลิ่วกำลังเผชิญกับความเป็นจริงของตลาดหุ้น 

ในขณะที่บริษัทซอฟต์แวร์บนคลาวด์โดยเฉลี่ยซื้อขายกิจการกันในราคาที่ต่ำกว่า 10 เท่าของรายได้ประจำต่อปี กลับกัน Adobe จ่ายถึง 50 เท่า ความท้าทายคือการแสดงให้เห็นว่ามันเป็นการตอบสนองที่สมเหตุสมผลต่อโอกาสทางการตลาดใหม่ที่ยิ่งใหญ่ ไม่ใช่การพุ่งเข้าใส่ของบริษัทที่หมดทางเลือกที่จะเดิน

ในปี 2011 Adobe ถือเป็นบริษัทซอฟต์แวร์รายแรกๆ ที่แทบไม่มีโอกาสเติบโตในตลาดการขายซอฟต์แวร์เดสก์ท็อปแล้ว จึงเป็นหนึ่งในบริษัทซอฟต์แวร์หัวขบวนที่เสี่ยงดวงยกเลิกการขายซอฟต์แวร์สำเร็จรูปและย้ายไปยังระบบคลาวด์เพื่อแสวงหาการเติบโต 

นั่นได้ทำให้ Adobe เป็นตัวอย่างสำหรับอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ทั้งหมดในการเปลี่ยนแปลงไปสู่ระบบคลาวด์ 

นักวิเคราะห์จาก Goldman Sachs ระบุว่า 10 ปีที่แล้ว Wall Street มองว่าการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเป็นเพียงวิธีการขายซอฟต์แวร์การออกแบบเพิ่มเติมให้กับลูกค้าที่มีอยู่ของ Adobe จำนวน 12-13 ล้านราย

แต่ตัวเลขผู้ใช้สำหรับ Creative Cloud ของ Adobe ซึ่งรวมถึง Photoshop กลับเพิ่มขึ้นกว่าเดิมมาก น้องใหม่ไฟแรงอย่าง Figma กำลังขี่คลื่นลูกใหม่จากการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ เพราะพวกเขาออกแบบมาตั้งแต่ต้นเพื่อให้ทำงานในเบราว์เซอร์

ตัวเลขผู้ใช้สำหรับ Creative Cloud ของ Adobe ซึ่งรวมถึง Photoshop กลับเพิ่มขึ้นกว่าเดิมมาก (CR:SCC Newbyte)
ตัวเลขผู้ใช้สำหรับ Creative Cloud ของ Adobe ซึ่งรวมถึง Photoshop กลับเพิ่มขึ้นกว่าเดิมมาก (CR:SCC Newbyte)

แม้ว่าแนวทางในการทำงานบนเว็บทั้งหมดนั้นจะต้องเสียสละบางสิ่งในแง่ของคุณภาพ แต่ก็ทำให้ลูกค้าปัจจุบันมีวิธีการใหม่ในการใช้ซอฟต์แวร์การออกแบบและเปิดตลาดให้กับผู้ใช้จำนวนมากขึ้นเช่นเดียวกับที่เคยเกิดขึ้นกับระบบคลาวด์มาก่อน 

นอกจากนี้ยังดึงดูดผู้ใช้รุ่นใหม่ที่เติบโตขึ้นมาบนเว็บ ในโลกของการออกแบบ Figma ไม่ได้โดดเด่นที่สุดในการปฏิวัติบนเบราว์เซอร์นี้ด้วยซ้ำ บริษัทซอฟต์แวร์ออกแบบของออสเตรเลีย Canva ดูเหมือนเป็นภัยคุกคามโดยตรงต่อธุรกิจการออกแบบกระแสหลักของ Adobe มากเสียกว่า

ในระยะยาวสิ่งที่มักเกิดขึ้นเมื่อเทคโนโลยียุคใหม่ปรากฏขึ้นก็คือตลาดใหม่จะมีขนาดที่ใหญ่กว่าตลาดเก่ามาก แต่สิ่งนี้มักจะหมายถึงการเสนอผลิตภัณฑ์ที่มีราคาต่ำกว่าหรือให้ลูกค้าบางรายได้ใช้ผลิตภัณฑ์แบบฟรี ๆ 

Adobe ได้เคลื่อนไหวไปในทิศทางนี้แล้ว โดยได้ประกาศ ซอฟต์แวร์ เวอร์ชัน “freemium” เมื่อปีที่แล้วโดยมุ่งเป้าไปที่ Canva เมื่อย้ายไปยังระบบคลาวด์

Adobe ประสบความสำเร็จในการโน้มน้าว Wall Street ให้ยอมรับการสร้างรายได้แบบรายปีเพื่อบุกเข้าสู่ตลาดใหม่มาก่อนหน้านี้แล้ว 

แต่ถ้าฝ่ายบริหารของ Adobe คิดว่าความสำเร็จที่ผ่านมาจะทำให้นักลงทุนเข้าใจได้ง่าย พวกเขาก็อาจจะเข้าใจผิดเพราะเหตุผลหนึ่งคือระดับความเสี่ยงที่สูงขึ้นในการซื้อกิจการครั้งใหญ่ครั้งนี้ 

และเช่นเดียวกับเหล่า startup หรือ disrupters ส่วนใหญ่ Figma สร้างวัฒนธรรมใหม่ที่แตกต่าง การถูกควบรวมอาจทำให้เกิดการปะทะกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ของวัฒนธรรม ซึ่งหากไม่ได้รับการจัดการอย่างถูกต้อง อาจนำไปสู่การสูญเสียทั้งพนักงานและลูกค้า 

Figma สร้างวัฒนธรรมใหม่ที่แตกต่าง การถูกควบรวมอาจทำให้เกิดการปะทะกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ของวัฒนธรรม (CR:RSMS)
Figma สร้างวัฒนธรรมใหม่ที่แตกต่าง การถูกควบรวมอาจทำให้เกิดการปะทะกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ของวัฒนธรรม (CR:RSMS)

นอกจากนี้ การต่อยอดเครื่องมือออกแบบที่มีอยู่บนแพลตฟอร์มการทำงานร่วมกันของ Figma ยังทำให้เกิดความท้าทายด้านเทคนิคและการขาย นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงที่หน่วยงานกำกับดูแลการต่อต้านการผูกขาดจะพยายามเข้าไปแทรกแซงหากพวกเขามองว่าการเคลื่อนไหวของ Adobe เป็นวิธีการในการกำจัดคู่แข่ง 

แต่การซื้อกิจการครั้งนี้ก็มีความคล้ายคลึงกับการเข้าซื้อกิจการ Instagram และ WhatsApp ของ Facebook และการครอบครอง YouTube ของ Google 

เมื่อมองย้อนกลับไป หน่วยงานกำกับดูแลบางแห่งอาจจะรู้สึกผิดที่ปล่อยให้ข้อตกลงเหล่านี้ผ่านพ้นไปได้แบบง่ายดาย  

การเดิมพันครั้งใหญ่ของ Adobe กับอนาคตในครั้งนี้ ทำให้เกิดความผิดหวังในหมู่นักลงทุนด้านเทคโนโลยี การซื้อกิจการเพื่อเติบโตไม่ใช่สิ่งที่นักลงทุนถวิลหาอีกต่อไป พวกเขาต้องการความยั่งยืน และกำไรเพื่อตอบแทนผู้ถือหุ้นเพียงเท่านั้น

เป็นโจทย์ใหญ่ครั้งสำคัญของ Adobe เลยนะครับว่าการซื้อกิจการในครั้งนี้ด้วยการทุ่มเม็ดเงินจำนวนมหาศาลเป็นสถิติใหม่ จะประสบความสำเร็จเหมือนสิ่งที่ Facebook หรือ Google ทำมาก่อนได้หรือไม่

References :
https://www.ft.com/content/1c655bf0-916e-4c05-a58c-f8ba19fa9892
https://www.channelnews.com.au/adobe-takes-on-canva-with-freemium-creative-cloud-offering
https://www.businesstoday.in/latest/corporate/story/adobe-to-buy-figma-for-20-bn-leads-to-drop-in-30-bn-market-value-of-photoshop-maker-347383-2022-09-16
https://www.deccanherald.com/business/business-news/adobe-to-buy-figma-for-20-bn-to-boost-arsenal-of-collaborative-design-tools-1145426.html

ก้าวใหม่ของ Robinhood ถึงเวลาแล้วหรือยังที่เราควรหันมาสนับสนุนแพลตฟอร์มด้านเทคโนโลยีของไทย

By tharadhol in Business, Entrepreneurship, Recommendations, Startup

ถือเป็นก้าวใหม่ที่น่าสนใจมาก ๆ ของ Robinhood แพลตฟอร์มของประเทศไทย ที่หลังจากลุยในธุรกิจส่งอาหาร รวมถึงมีการเปิดตัวบริการจองโรงแรมไปในช่วงก่อนหน้านี้ ตอนนี้พวกเขากำลังก้าวขึ้นเป็นแพลตฟอร์มเรียกรถแบบเต็มสูบ หลังได้รับอนุญาตจากกรมขนส่งฯ

เรียกได้ว่าเป้าหมายของ App หลัก ๆ ที่คนไทยใช้ไม่ว่าจะเป็น Grab , Shopee หรือ Robinhood พวกเขามีเป้าหมายคล้าย ๆ กันก็คือการเป็น Super App รวมบริการที่หลากหลายไว้ในที่เดียว

ซึ่งก่อนหน้านี้เป็นเรื่องที่น่าสนใจมาก ๆ ที่ App ของคนไทยแท้ ๆ แทบจะไม่มีที่ยืนได้เลย ส่วนใหญ่จะเป็นแอปจากประเทศเพื่อนบ้านของเรา ไม่ว่าจะเป็น สิงค์โปร์ , มาเลเซีย หรือแม้กระทั่งอินโดนีเซีย

ทั้งที่พฤติกรรมด้านดิจิทัลของบ้านเราไม่เป็นสองรองใครในภูมิภาค เรียกได้ว่ามีแอปไหนมาเปิดก็ได้ผลตอบรับที่ดีเยี่ยมด้วยโครงสร้างพื้นฐานหลาย ๆ อย่างด้านดิจิทัลไม่ว่าจะเป็นเรื่องการชำระเงิน หรือ ด้านอินเทอร์เน็ตที่เรียกได้ว่าบ้านเราไม่เป็นสองรองใครในภูมิภาคนี้

Robinhood ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในแอปที่สร้างจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญที่จะทำให้แอปจากประเทศไทยสามารถก้าวขึ้นเป็น Super App ระดับแถวหน้าสู้กับคู่แข่งในภูมิภาคของเราได้

หรือแม้กระทั่งในสาขาอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น blockchain เราก็มีแพลตฟอร์ม exchange ขนาดใหญ่ที่เป็นของคนไทยเอง หรือ Unicorn แรกของไทยอย่าง Flash Express ที่กำลังท้าทายตลาดจัดส่งพัสดุ ที่เรียกได้ว่าไม่เกรงกลัวคู่แข่งหน้าไหน หรือพื้นที่อย่าง blockdit ที่เป็น social media สังคมใหม่ที่น่าสนใจของไทยแท้ ๆ และมีแอปไทยอีกหลายเจ้าที่มีความน่าสนใจในธุรกิจต่าง ๆ มากมาย

Unicorn แรกของไทยอย่าง Flash Express (CR:Flash Express)
Unicorn แรกของไทยอย่าง Flash Express (CR:Flash Express)

ผมเป็นคนหนึ่งที่เชื่อในศักยภาพของคนไทย โดยเฉพาะเรื่องเทคโนโลยี ที่ผมมองว่าคนไทยเราก็ไม่แพ้ชาติใดโดยเฉพาะในภูมิภาคของเรา

ซึ่งต้องบอกว่าปัจจุบันแพล็ตฟอร์มออนไลน์ต่าง ๆ โดยเฉพาะแพลตฟอร์มทางด้านเทคโนโลยีนั้น เราถูกบุกรุกจากต่างชาติ จนเข้ามากลืนกินพฤติกรรมของคนไทยในหลาย ๆ ด้าน จนแทบจะไม่เหลือที่ยืนให้ผู้ประกอบการชาวไทย

ความจริงในภูมิภาคของเรามันก็ไม่ได้มีความแตกต่างมากมายโดยเฉพาะเรื่อง Skill ทางด้านเทคโนโลยี หรือคนฝั่งเทคโนโลยีบ้านเราก็ไม่ได้เป็นรองชาติใด ส่วนใหญ่ App ดัง ๆ ที่สามารถแจ้งเกิดได้อย่างรวดเร็วก็มักเกิดจากการระดมทุนได้เงินมหาศาลจากต่างชาติ ตัวอย่างเช่น Grab ที่เหมือนถูกลอตเตอรี่ ได้รับเงินทุนจาก Softbank

แต่มีประเทศหนึ่งที่มีความน่าสนใจมาก ๆ นั่นคือเวียดนาม ที่พวกเขาพร้อมจะสรรค์สร้างบริการภายในประเทศตัวเอง เพื่อสู้กับคู่แข่งที่น่าเกรงขามจากต่างประเทศ

ไม่ว่าจะเป็น Ecommerce ที่พวกเขาก็ส่ง TIKI ออกมาสู้ยักษ์ใหญ่ใน Region อย่าง Shopee ได้อย่างสูสี หรือ Coc Coc ที่เป็นคู่แข่งโดยตรงกับบริการ Search Engine ยักษ์ใหญ่อย่าง Google

เวียดนาม ที่พวกเขาพร้อมจะสรรค์สร้างบริการภายในประเทศตัวเอง (CR:Vietnam Investment Review)
เวียดนาม ที่พวกเขาพร้อมจะสรรค์สร้างบริการภายในประเทศตัวเอง (CR:Vietnam Investment Review)

ที่น่าสนใจคือ บริการ messenger หรือ social media ของพวกเขามีบริการอย่าง Zalo ที่เป็นบริการที่คิดค้นโดยชาวเวียดนามเอง ซึ่งเอาชนะ LINE , Whatsapp , Wechat หรือ Facebook Messenger ไปอย่างขาดลอยเลยทีเดียว และเป็นบริการยอดฮิตอันดับต้น ๆ ของชาวเวียดนามในขณะนี้อีกด้วย

เรียกได้ว่าประเทศเวียดนามมีแทบจะทุกบริการ พวกเขาไม่เคยเกรงกลัว ยักษ์ใหญ่หน้าไหนที่จะบุกเข้ามาในประเทศ พวกเขาพร้อมสร้างบริการที่ตอบโจทย์ชาวเวียดนามมากกว่า

ส่วนตัวผมเองก็อยากเห็นภาพที่คนไทยหันมาสนับสนุนแพลตฟอร์มของไทยกันมากยิ่งขึ้น เหมือนกับที่เราสนับสนุนแพล็ตฟอร์มจากต่างชาติ เพราะอย่างน้อยทั้งในเรื่องของเงิน และ ข้อมูลต่างๆ  ของเรานั้น มันไม่ได้รั่วไหลไปไหน แต่ฝากไว้กับแพลตฟอร์มที่ถือได้ว่าเป็นความภาคภูมิใจของคนไทยแท้ ๆ นั่นเองครับผม

Credit Image : CIO World Business

The future of Start-ups กับแนวคิดที่ควรจะเริ่มคิดทำกำไรแต่เนิ่นๆ ไม่ใช่เน้นแต่การผลาญเงินเพื่อเติบโต

By tharadhol in Business, Entrepreneurship, Investment, Programming, Startup

ส่วนตัวผมได้เห็นบทความจากสื่อใหญ่หลาย ๆ แห่ง ที่พูดทำนองเดียวกันในเรื่องนี้ ที่ต้องเรียกได้ว่าเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญของวงการ Startup ทั่วโลก

เราได้เห็นโมเดล Startup ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ที่เน้นการผลาญเงินลงทุนของเหล่า VC และเร่งการเติบโต ซึ่งส่วนใหญ่มันก็ได้ผล แต่ช่วงหลัง ๆ เริ่มเห็นถึงทางตัน เพราะ model ธุรกิจที่ copy กันไปกันมา

มันยากที่จะหาบริษัทที่จะสามารถเติบโตแบบ 100x , 1000x เหมือนในอดีตเช่น facebook , google หรือ amazon ได้ในยุคปัจจุบัน เพราะเทคโนโลยีทุกอย่างมันเริ่มถึงจุดอิ่มตัวแล้ว

ยุคของการระดมทุนแบบง่าย ๆ ใช้สไลด์ไม่กี่แผ่น แล้วคุยโม้โอ้อวดแผนการธุรกิจที่เพ้อฝัน กำลังจะหมดลง บริษัทเทคโนโลยีที่จะมีอนาคตต้องสร้างขึ้นบนรากฐานที่ยั่งยืนเพียงเท่านั้น

สอดรับกับอัตราเงินเฟ้อที่สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และสภาพแวดล้อมทางด้านเศรษฐกิจเริ่มแย่ลง เหล่าบริษัท startup ที่ไม่ทำกำไรเน้นที่การเติบโตเพียงอย่างเดียว กำลังถูกหมางเมินมากยิ่งขึ้น

เคสใหญ่ที่สุดที่เกิดขึ้นกับ Klarna บริษัทที่ทำธุรกิจซื้อก่อนจ่ายทีหลัง ซึ่ง copy model กันทั่วทั้งโลกใครก็ทำได้ มูลค่าลดลงจาก 46 พันล้านดอลลาร์ เหลือน้อยกว่า 7 พันล้านดอลลาร์

โมเดล Buy Now Pay Later แบบ Klarna ไม่ได้มีนวัตกรรม ทำให้ถูก copy ง่าย ๆ จากทั่วโลก (CR:PYMNTS)
โมเดล Buy Now Pay Later แบบ Klarna ไม่ได้มีนวัตกรรม ทำให้ถูก copy ง่าย ๆ จากทั่วโลก (CR:PYMNTS)

โดยปรกติแล้ว เราเห็น pattern เดิม ๆ ของเหล่าบริษัทร่วมทุนหรือ VC ต่าง ๆ ที่จะมุ่งเน้นไปที่การเติบโตของรายได้เป็นหลัก ซึ่งบริษัทใด scale ได้รวดเร็วและยึดครองตลาดได้ทั้งหมดก็จะกลายเป็นผู้ชนะเพียงหนึ่งเดียวได้

แต่สถานการณ์การแข่งขันเรียกได้ว่าเปลี่ยนไป นวัตกรรมที่แทบไม่มีอะไรใหม่ สามารถ copy กันได้ง่าย ๆ แค่มีทุน ไล่ตั้งแต่ ธุรกิจการชำระเงิน การจัดส่งอาหาร บริการเรียกรถ ทำให้การเน้นที่การ scale บริษัทอย่างรวดเร็วเพียงอย่างเดียวมันไม่เพียงพออีกต่อไปแล้ว

บริษัทร่วมทุนขนาดใหญ่ตัวอย่างเช่น Vision Fund ของ Softbank นั้นขาดทุนอย่างมหาศาล หลังจากลงทุนไปในหลายๆ บริษัทที่ดูไม่มีอนาคต ไม่ว่าจะเป็นการเทเงินให้กับ WeWork หรือ แม้กระทั่ง Uber เองที่ยังไม่มีทีท่าว่าจะฟื้นกลับมาได้ในเร็ววันนี้

Vision Fund ของ Softbank ที่ขาดทุนอย่างมหาศาล (CR:DealStreetAsia)
Vision Fund ของ Softbank ที่ขาดทุนอย่างมหาศาล (CR:DealStreetAsia)

เหล่านักลงทุนเริ่มไม่ชอบความเสี่ยงมากขึ้นเมื่อเผชิญกับภาวะเงินเฟ้อที่เพิ่มสูงขึ้น แม้แต่กลุ่มทุนที่เคยอัดเม็ดเงินก้อนใหญ่ให้กับวงการก็ตามที ตอนนี้พวกเขาต้องการให้บริษัทพิสูจน์ว่ามีเส้นทางสู่การทำกำไรที่ชัดเจน ไม่ใช่ผลาญเงินเล่นไปวัน ๆ

ตัวอย่างผู้นำด้านเทคโนโลยียุคบุกเบิกรายใหญ่อย่าง Apple และ Microsoft พวกเขาได้พิสูจน์ความสำเร็จด้วยการจัดลำดับความสำคัญของผลิตภัณฑ์ที่แก้ปัญหาได้ชัดเจน ควบคู่ไปกับการสร้างมูลค่าให้กับผู้ถือหุ้นในระยะยาว

เพราะฉะนั้น ทั้งโมเดลการสร้างรายได้ และที่มาของกลุ่มลูกค้าเป็นสิ่งสำคัญมาก ๆ ของเหล่าบริษัท startup ในยุคถัดไป ธุรกิจต้องเดินหน้าสู่การสร้างกำไรที่แท้จริง ไม่ใช่เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดสมมติที่ยังไม่เกิดขึ้นจริงนั่นเอง

References :
https://www.ft.com/content/6b5a67f2-6028-40e1-a81b-e0e0be60facd
https://www.edexlive.com/opinion/2021/jan/02/the-future-of-start-ups-imagining-the-next-decade-for-the-entrepreneurial-sector-16983.html
https://www.ft.com/content/778e65e1-6ec5-4fd7-98d5-9d701eb29567
https://www.influencive.com/6-tips-for-improving-your-startup-pitch/

Missfresh Crash กับเรื่องราวตามล่าหาเงินสดของนักลงทุนก่อนการล่มสลายของสตาร์ทอัพสุดฉาวโฉ่ของจีน

By tharadhol in Business, Case Study, Entrepreneurship, Recommendations, Startup, The Story

ผู้บริหารบริษัทสตาร์ทอัพด้านการจัดส่งของชำในจีน Missfresh ได้คุยโม้โอ้อวดต่อนักลงทุนเมื่อปีที่แล้ว ขณะที่พวกเขาพยายามหาเงินทุนและเตรียมพร้อมก่อนการทำ IPO ในตลาด Nasdaq ของอเมริกา

Missfresh ที่ได้รับการสนับสนุนจาก Tencent ก่อตั้งขึ้นในเดือนตุลาคม 2014 นำเสนอผลิตภัณฑ์สดใหม่และสิ่งจำเป็นในชีวิตประจำวัน มีระยะเวลาจัดส่งเฉลี่ย 39 นาทีสำหรับการสั่งซื้อแต่ละครั้ง และมีผู้ใช้งานอยู่ที่ 7.9 ล้านคนต่อปี

สตาร์ทอัพซึ่งบุกเบิกการจัดส่งของชำอย่างรวดเร็วในจีน ระดมทุนได้ 1.8 พันล้านดอลลาร์จากนักลงทุน ซึ่งรวมถึงกองทุนที่เน้นด้านเทคโนโลยีซึ่งดำเนินการโดย Tiger Global และ Goldman Sachs นั่นทำให้ Missfresh มีมูลค่าประเมิน 3 พันล้านดอลลาร์ในการเสนอขายหุ้น IPO เมื่อหนึ่งปีที่แล้ว

Missfresh มีมูลค่าประเมิน 3 พันล้านดอลลาร์ในการเสนอขายหุ้น IPO เมื่อหนึ่งปีที่แล้ว (CR:Produce Report)
Missfresh มีมูลค่าประเมิน 3 พันล้านดอลลาร์ในการเสนอขายหุ้น IPO เมื่อหนึ่งปีที่แล้ว (CR:Produce Report)

ก่อนที่ทุกอย่างจะพังทลายลงในฤดูร้อนที่ผ่าน ด้วยรูปแบบธุรกิจที่มีปัญหาและไม่ได้ผลกำไรสูงตามที่ได้โม้ไว้ ทำให้ก่อนหน้านี้เหล่าผู้บริหารสามารถระดมทุนได้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งรวมถึงข้อตกลงที่เกิดขึ้นก่อนการเสนอขายหุ้น IPO ซึ่งตอนนี้กลายเป็นจุดสนใจของการฟ้องร้องของนักลงทุน 

Missfresh ระดมทุนได้ 365 ล้านดอลลาร์ในปีที่แล้วจากรัฐบาลท้องถิ่นของ Qingdao เมืองชายฝั่งที่ได้รับสัญญาว่าจะมีการสร้างสำนักงานใหญ่แห่งใหม่และมีการจัดจ้างซัพพลายเชนที่เกี่ยวข้องภายในเมือง และกองทุนเพื่อการลงทุนที่ตั้งขึ้นโดย Carl Chang เจ้าพ่ออสังหาริมทรัพย์ทางตอนใต้ของแคลิฟอร์เนียซึ่งอ้างว่าเขาถูกหลอกโดย Missfresh เช่นเดียวกัน

Xu Zheng CEO ของ Missfresh สามารถหาผู้สนับสนุนนักลงทุนรายใหม่ ๆ ได้ตลอดเวลา แต่เมื่อยุคของเงินที่ได้มาง่าย ๆ นั้นสิ้นสุดลง Xu ยอมรับว่ามีการรายงานรายได้เกินจริงและเงินสดของบริษัทเริ่มที่จะใกล้หมด

ขณะนี้พนักงานส่วนใหญ่ของ Missfresh ถูกไล่ออกแล้ว โดยที่หลายคนยังค้างค่าจ้างอยู่สองเดือน เจ้าหนี้ที่ไม่ได้รับค่าจ้างได้แห่กันไปที่สำนักงานของ บริษัท ทั่วประเทศเพื่อประท้วงและกลุ่มคนส่งของได้เริ่มบรรจุสินค้าของคู่แข่งลงในกล่องจัดส่ง Missfresh สีชมพูที่ติดอยู่ด้านหลังสกูตเตอร์ของพวกเขา

“ตอนนี้ฉันขับรถไปหา Meituan และ Ele.me” Rider วัย 35 ปีคนหนึ่งพูดขณะใส่อาหารกลางวันร้อนๆ สองมื้อส่งในกล่อง Missfresh สีชมพูของเขา “พวกเขาเป็นหนี้ทุกคนเป็นจำนวนมาก”

Chen Yanqing โฆษกของ Missfresh กล่าวว่าบริษัทกำลังดำเนินการตามแผนปรับโครงสร้างหนี้สำหรับธุรกิจจัดส่งของชำหลักของบริษัท

Missfresh มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานประมาณ 90 ล้านดอลลาร์ต่อไตรมาส “Missfresh แทบจะสิ้นหวัง” นักลงทุนรายหนึ่งในปักกิ่งซึ่งได้รับการทาบทามเพื่อระดมทุนกล่าว

ในช่วงแปดปีของการระดมทุน Xu ได้ถูกปฏิเสธโดยกองทุนเพื่อการลงทุนด้านเทคโนโลยีแบบดั้งเดิมของจีนส่วนใหญ่ นักลงทุนร่วมทุนในเมืองหลวงของจีนกล่าวว่า “ธุรกิจของ Missfresh มันดูไม่สมเหตุสมผล”

ดังนั้นในช่วงก่อนการเสนอขายหุ้น IPO ทีมของ Missfresh จึงหันไปหารัฐบาลท้องถิ่นของ Qingdao และ Chang ที่ก่อตั้งบริษัทร่วมทุน Orange CountyKairos Investment Management

บริษัท ของ Chang ได้ทำข้อตกลงโดยได้สร้างความสัมพันธ์เชิงกลยุทธ์กับ Missfresh ซึ่งกองทุนของ Chang จะได้รับข้อเสนอพิเศษ สำหรับหนึ่งใน IPO ของจีนที่คาดว่าจะมีมูลค่ามากที่สุดในปี 2021 ซึ่งตลาดเป้าหมายของ Missfresh มีมูลค่าสูงถึง 2.8 ล้านล้านหยวน (407.5 พันล้านดอลลาร์)

ธนาคารที่ใหญ่ที่สุดของ Wall Street ประเมินมูลค่า Missfresh เพียงแค่ 3 พันล้านดอลลาร์ หมายความว่ากองทุนของ Chang ติดลบก่อนที่การซื้อขายหุ้น IPO จะเริ่มขึ้นด้วยซ้ำ 

หุ้นของ Missfresh ทรุดตัวลง 26% ในวันแรกของการซื้อขาย ในช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน 2021 กองทุนของ Chang มูลค่าลดลง 75% และเขาได้ส่งอีเมลถึงนักลงทุนของเขาเพื่อแก้ปัญหาที่ดูเหมือนว่าพวกเขาจะถูกหลอกจาก Missfresh

กองทุนของ Chang ได้ทำสัญญาซื้อขายหุ้นกับ Xu โดยอนุญาตให้กองทุนขายหุ้นคืนได้ภายในเวลาประมาณ 2 ปีเพื่อรับกำไร 20% ซึ่งข้อตกลงดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของคดีฟ้องร้องโดยกองทุนเพื่อการลงทุน Solaia Capital ซึ่งกล่าวหาว่า Chang หลอกลวงบริษัทให้ลงทุน 500,000 ดอลลาร์โดยการฉ้อโกง

Xu Zheng CEO ของ Missfresh (CR:Pandaily)
Xu Zheng CEO ของ Missfresh (CR:Pandaily)

หลังจากนั้นไม่กี่เดือนต่อมา บริษัทเริ่มงดการจ่ายเงินให้กับซัพพลายเออร์ ในช่วงปลายเดือนมิถุนายน Missfresh เป็นหนี้ซัพพลายเออร์ 2 พันล้านหยวน (300 ล้านเหรียญสหรัฐ) และมีเงินสดในมือเพียง 200 ล้านหยวน ซึ่งส่วนใหญ่ถูกศาลจีนสั่งห้ามไม่ให้มีการเรียกเก็บเงินตามรายงานของอดีตพนักงานที่สามารถเข้าถึงหนังสือของบริษัทได้ 

บริษัทปิดธุรกิจจัดส่งของชำอย่างรวดเร็วเมื่อปลายเดือนที่แล้ว การล่มสลายที่ใกล้จะเกิดขึ้นของบริษัททำให้เมือง Qingdao สูญเสียเงินลงทุนเกือบ 290 ล้านดอลลาร์ และโครงการพัฒนาใหม่ที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐขาดรายได้แทบจะทันที

การลงทุนดังกล่าวยังทำให้ Qingdao มีส่วนรับผิดชอบต่อความล้มเหลวของ Missfresh ในสายตาของซัพพลายเออร์ที่ไม่ได้รับค่าจ้าง เช่น Zhang Le ซึ่งบริษัทยังคงเป็นหนี้ 1.8 ล้านหยวนสำหรับการจัดหาเนื้อและขนมขบเคี้ยวสาหร่ายแห้งให้กับแพลตฟอร์ม “พวกเขา (รัฐบาลท้องถิ่นของ Qingdao) เป็นผู้ถือหุ้น ดังนั้นพวกเขาควรมีความรับผิดชอบบ้าง” Zhang กล่าว 

ในช่วงไม่กี่สัปดาห์มานี้ เธอเข้าร่วมกลุ่มเจ้าหนี้มากกว่า 40 ราย ซึ่งเป็นหนี้รวมหลายสิบล้านดอลลาร์ เพื่อประท้วงการจ่ายเงินที่สำนักงานของ Missfresh ทั่วประเทศจีน และพวกเขากำลังจะรวมพลกันไปเพื่อประท้วงที่หน้าศาลากลางของเมือง Qingdao

ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวปัญหาของสตาร์ทอัพที่น่าสนใจจากประเทศจีน ที่หลังจากรัฐบาลจีนได้ทำการกวาดล้างครั้งใหญ่ในช่วงต้นปีที่ผ่านมา

ทำให้หลาย ๆ บริษัททางด้านเทคโนโลยีได้รับผลกระทบ และโมเดลธุรกิจที่คล้ายกับ Delivery Service ที่กำลังมีปัญหาไปทั่วโลกในขณะนี้ ทำให้เหล่านักลงทุนเริ่มหันมาให้ความสนใจกับโมเดลธุรกิจดังกล่าวว่าสุดท้ายธุรกิจเหล่านี้จะกลายเป็นธุรกิจที่ยั่งยืนได้จริง ๆ หรือไม่ ซึ่ง Missfresh ก็เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของความล้มเหลวในโมเดลธุรกิจที่ดูเหมือนว่ามันจะเป็นไปไม่ได้ในเชิงธุรกิจนั่นเองครับผม

References :
https://www.ft.com/content/1e2ed2e4-d954-4f33-9656-143ea940e44c
https://www.protocol.com/china/missfresh-dingdong-everything-to-know
https://www.grocerydive.com/news/aisles-abroad-how-a-chinese-e-grocer-is-delivering-fresh-foods-fast-in-the/622824/

Venture Capital’s Crash เมื่อยุคทองของเทคโนโลยีบูมกำลังพบกับความจริงที่แสนโหดร้าย

By tharadhol in Business, Case Study, Entrepreneurship, Investment, Recommendations, Startup

เราจะเห็นได้ว่าในยุคก่อนหน้าการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 นั้น กระแสการระดมในธุรกิจ startup เรียกได้ว่าบูมแบบสุดขีด สามารถระดมทุนกันได้อย่างบ้าคลั่ง ด้วยเงินทุนจำนวนมหาศาล

แน่นอนว่าธุรกิจ startup มันแตกต่างแบบสุดขั้วจาก ธุรกิจที่สามารถเข้า IPO ในตลาดหลักทรัพย์ได้แล้ว เพราะมันไม่มีดัชนีชี้วัดแบบรายวัน ที่สะท้อนให้เห็นภาพที่แท้จริงของกิจการ

แถมเงินทุนต่าง ๆ ที่ระดมมา ก็ถูกไปอัดฉีดให้กับกิจการแบบผิด ๆ อยู่บ่อยครั้งเนื่องจากเงินที่ได้มาแบบง่าย ๆ บางครั้งด้วยสไลด์ไม่กี่แผ่น ก็เรียกนักลงทุนกระหายเงินเข้ามาได้แล้ว

ตัวอย่างที่น่าสนใจกับธุรกิจ fintech ใหม่ไฟแรงอย่าง Buy Now Pay Later ที่กำลังเป็นกระแสเกิดขึ้นทั่วโลก Klarna แอปจากสวีเดนได้สร้างแรงกระแทกให้กับวงการอย่างจังเมื่อมูลค่าลดลงถึง 87% เมื่อเทียบกับมูลค่าในปีที่ผ่านมา

Klarna แอปจากสวีเดน ที่มูลค่าตกฮวบ (CR:PYMNTS)
Klarna แอปจากสวีเดน ที่มูลค่าตกฮวบ (CR:PYMNTS)

หรือ Affirm ในธุรกิจเดียวกันจากสหรัฐฯ ที่ทำ IPO ไปเมื่อต้นปีที่แล้ว มูลค่ากิจการก็ร่วงหล่น 87% เมื่อเทียบกับราคาสูงสุดเมื่อเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว

หรือแม้กระทั่งธุรกิจ Super App ยักษ์ใหญ่แถบบ้านเราเอง ไม่ว่าจะเป็น Grab หรือ SEA Group (เจ้าของ shopee) เองนั้น มูลค่าก็ร่วงหล่นสร้างความผิดหวังให้กับนักลงทุนเป็นอย่างมาก

เรียกได้ว่าการลงทุนส่วนใหญ่นั้นหลั่งไหลเข้ามาในปีที่แล้ว เนื่องจากการประเมินมูลค่าของเหล่า startup กำลังแตะจุดสูงสุด

ไม่ว่าจะเป็นกองทุนเฮดฟันด์ บริษัทไพรเวทอิควิตี้ กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติ หรือ VCs ระดับองค์กร ได้อัดฉีดเงินสองในสามของเงินทั้งหมดเข้าสู่การลงทุนทั่วโลกเมื่อปีที่แล้ว

และนักลงทุนรายใหญ่ที่กำหนดชะตากรรมของเหล่าบริษัท startup ที่คิดจะเป็นใหญ่คงหนีไม่พ้นกองทุน Vision Fund ของ Softbank ซึ่งระดมทุนได้ 100,000 ล้านดอลลาร์

พวกเขาลงทุนใน startup ระดับยักษ์ แต่กลับสูญเสียเงินจำนวนมหาศาล Vision Fund ขาดทุนไปกว่า 23.4 พันล้านดอลลาร์ในระยะเวลาเพียงแค่หนึ่งปี

กองทุนยักษ์ใหญ่จากประเทศญี่ปุ่นสูญเสียเงินส่วนใหญ่จำนวน 17.3 พันล้านดอลลาร์ เนื่องจากมูลค่าบริษัทที่พวกเขาเข้าไปลงทุนนั้นตกลงอย่างมาก ไมว่าจะเป็น Coupang ,SenseTime หรือ DoorDash ส่วนอีก 6.1 พันล้านดอลลาร์ขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยนเนื่องเงินเยนที่อ่อนค่าลง

หรืออีกหนึ่งยักษ์ใหญ่อย่าง Tiger Global ซึ่งมีการกระจายการลงทุนอย่างกว้างขวาง โดยอัดเม็ดเงินใน startup ขนาดใหญ่ระดับ 1 พันล้านดอลลาร์ซึ่งมากว่านักลงทุนรายอื่น ๆ

ในช่วงที่เฟื่องฟูที่สุด นักลงทุนต่างเร่งสนับสนุนในธุรกิจแทบจะทุกอย่างตั้งแต่รถยนต์ไฟฟ้าอย่าง Rivian ซึ่งระดมทุนได้มากกว่า 5 พันล้านดอลลาร์ในปีที่แล้ว ไปจนถึงการเดิมพันเทคโนโลยีที่เดิมพันด้วยความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ครั้งสำคัญเพื่อสร้างผลตอบแทนมหาศาลอย่าง Nuclear Fusion

Jeremy Burton อดีตผู้บริหารระดับสูงของ Oracle ซึ่งปัจจุบันเป็นเจ้าของบริษัท Observe กล่าวว่า “จากเดิมที่มีข้อเสนอทางการเงินสองถึงสามครั้งต่อสัปดาห์ แต่ตอนนี้มันได้จบลงแล้ว ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของความเยือกเย็นเหนือตลาดร่วมทุน เนื่องจากผู้ประกอบการและนักลงทุนต่างรอให้ความจริงกระจ่าง โดยเฉพาะในเรื่องการประเมินมูลค่าที่แท้จริง”

แต่ก็ต้องบอกว่าการอัดฉีดเงินทุนเข้าไปอย่างบ้าคลั่งนั่น ได้ผลักดันให้สาขาวิทยาศาสตร์ใหม่ ๆ ก้าวไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ควอนตัมคอมพิวเตอร์ หรือ รถยนต์ไร้คนขับ

โครงการที่เรียกว่า “Moonshot” เหล่านี้ครั้งหนึ่งถูกมองว่าเสี่ยงเกินไป ซึ่งโดยทั่วไปจะใช้เวลา 7-8 ปี เริ่มมีรายงานความก้าวหน้าอย่างมีนัยสำคัญ

แต่เมื่อถามว่าภาคส่วนใดมีแนวโน้มน่าผิดหวังที่สุด เหล่า VC ส่วนใหญ่ระบุไปถึงบริการ Delivery Service ต่าง ๆ เช่น Gopuff และ Gorillas ที่จัดส่งสินค้าให้กับลูกค้าภายใน 20 นาที หรือ ธุรกิจ Fintech โดยเฉพาะการลงทุนในเทคโนโลยี blockchain ที่ล้วนแล้วแต่จมอยู่กับความผิดพลาดโง่ ๆ ของวงการคริปโต

บริการอย่าง Gorillas ที่จัดส่งสินค้าให้กับลูกค้าภายใน 20 นาที (CR:Daily Advent)
บริการอย่าง Gorillas ที่จัดส่งสินค้าให้กับลูกค้าภายใน 20 นาที (CR:Daily Advent)

การประเมินมูลค่าที่ดิ่งลงเหวในโลกเทคโนโลยีกลายเป็นโดมิโน เริ่มจากเหล่าบริษัทอินเทอร์เน็ตที่ไม่ทำกำไร ไปจนถึงภาคส่วน crypto และ fintech ก่อนที่จะเข้าสู่ภาคธุรกิจที่มีความแข็งแกร่งอย่าง software และ semiconductors

ซึ่งหากเป็นไปตามที่คาดไว้ นักลงทุนที่นำเงินจำนวนมากไปใช้ที่จุดสูงสุดของตลาดอาจต้องเผชิญกับผลตอบแทนติดลบแบบที่ไม่เคยเห็นมาก่อนนับตั้งแต่ dotcom crash ในช่วงเปลี่ยนผ่านศตวรรษ

สำหรับเหล่านักลงทุน VC อาจดูเหมือนเป็นการก้าวถอยหลังครั้งใหญ่หลังจากผ่านความรุ่งเรืองหลายปีที่สิ้นสุดลง พวกเขาต้องเริ่มโฟกัสเหล่า startup ที่มีวินัยทางการเงินมากขึ้นและกลุ่มที่เผชิญกับคู่แข่งที่น้อยลงโดยเฉพาะในรายใดที่ได้รับทุนมหาศาลจากกองทุนอย่าง Vision Fund ของ Softbank

Eric Vishria แห่ง Benchmark Captial ได้สรุปสถานการณ์ของ VC ไว้ว่า

“เหล่านักเก็งกำไรทั้งหมดจะถูกกำจัดทิ้งไป จะคงเหลือไว้เพียงผู้ที่มีศรัทธาและผู้สร้างตัวจริง”

References :
https://www.ft.com/content/6395df7e-1bab-4ea1-a7ea-afaa71354fa0
https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-08-08/softbank-ceo-pledges-sweeping-cost-cuts-after-23-4-billion-loss
https://www.ft.com/content/25f76710-fbde-11e9-98fd-4d6c20050229