ต้องบอกว่าด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์อย่างรวดเร็วในยุคปัจจุบัน คงจะไม่เป็นคำพูดที่เกินเลยว่า ในไม่ช้าปัญญาประดิษฐ์จะสามารถทำงานได้ดีกว่ามนุษย์ในหลาย ๆ ด้าน

ต้องบอกว่า มนุษย์เรานั้นทำงานหนักเกินไปและยังล้าสมัยมาก ในบทสัมภาษณ์ใหม่ที่เผยแพร่โดย The Guardian เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา Daniel Kahneman ผู้ชนะรางวัลโนเบลมีประเด็นที่ค่อนข้างร้อนแรงในเรื่องนี้: ในการต่อสู้ระหว่าง AI กับมนุษย์ เขากล่าวว่ามันจะเป็นสงครามครั้งใหญ่ – มนุษย์กำลังจะพ่ายแพ้ และจะได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงมาก ๆ

“เห็นได้ชัดว่า AI กำลังจะชนะ ซึ่งความฉลาดของมนุษย์มันไม่ใกล้เคียง AI เลยด้วยซ้ำ” Kahneman บอกกับ The Guardian  “วิธีที่ผู้คนจะปรับตัวเข้ากับสิ่งนี้เป็นปัญหาที่น่าสนใจ”

ทำไมต้องฟัง Daniel Kahneman? หนังสือ “Thinking, Fast and Slow” ในปี 2011 ซึ่งมียอดขายมากกว่าสองล้านเล่ม เป็นหนึ่งในหนังสือที่ทรงอิทธิพลที่สุดในสาขาเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม

โดยมีการสำรวจว่ามนุษย์คิดอย่างไรและทำไมในสิ่งที่พวกเขาคิด (การคิดแบบ “เร็ว” และ การคิด “ช้า” ที่เป็นเหตุเป็นผล) และสิ่งที่ทำให้เราต้องเตรียมตัวเพื่อตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตของเรา 

แต่ยิ่งไปกว่านั้น เขาได้รับรางวัลโนเบลประจำปี 2002 จากการบุกเบิก “ทฤษฎีคาดหวัง (prospect theory)” ซึ่งอธิบายวิธีที่ผู้คนหาเหตุผลเข้าข้างตนเอง ความแตกต่างระหว่างกำไรและขาดทุน และเกณฑ์การหลีกเลี่ยงความเสี่ยงและความเสี่ยงทำงานอย่างไร

ตามที่ Kahneman บอก เราจึงไม่พร้อมสำหรับการทดแทนโดยปัญญาประดิษฐ์ที่กำลังจะเกิดขึ้น?  Kahneman กล่าวถึงการแพร่ระบาดที่ครอบงำโลกที่ไม่ได้เตรียมตัวไว้ โดยอ้างถึงการเติบโตแบบทวีคูณของไวรัส 

เขาอธิบายว่ามนุษย์นั้นไม่มีความสามารถเพียงพอในการจัดการกับคณิตศาสตร์ขั้นพื้นฐานที่อยู่ภายใต้บางสิ่งที่เป็นเรื่องใหญ่มาก ๆ เช่น การระบาดของ Covid สามารถวนเวียนอยู่เหนือการควบคุมในระดับโลกได้อย่างไร

“การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 เป็นปรากฏการณ์ที่เกือบจะเป็นไปไม่ได้สำหรับมนุษย์เราที่คิดว่ามันจะเกิดขึ้นและรุนแรงถึงเพียงนี้” เขาบอกกับ The Guardian “เรามีประสบการณ์มากในโลกที่เป็นเส้นตรงไม่มากก็น้อย และถ้าสิ่งต่าง ๆ กำลังเร่งขึ้น ก็มักจะเร่งด้วยเหตุผล การเปลี่ยนแปลงแบบทวีคูณ [เช่นเดียวกับการแพร่กระจายของไวรัส] มันแสดงให้เห็นชัดเจนว่า เราไม่พร้อมสำหรับมัน เพราะมนุษย์เราต้องใช้สิ่งที่เรียกว่าสัญชาตญาณ”

นอกจากการสนทนาเกี่ยวกับ AI แล้ว Kahneman ตั้งข้อสังเกตถึงปัญหาที่เกิดขึ้นกับจิตใจของมนุษย์ว่า “จะเกิดการหยุดชะงักครั้งใหญ่ เทคโนโลยีกำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วมาก อาจเป็นแบบทวีคูณ แต่มนุษย์คิดแบบเป็นเส้นตรง เมื่อต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงแบบทวีคูณ พวกเขาจะไม่สามารถปรับตัวเข้ากับสิ่งนั้นได้อย่างง่ายดาย” 

Kahneman ได้ส่งข้อความที่ชัดเจนถึงห้องประชุมคณะกรรมการบริษัทต่าง ๆ ทั่วโลก: “มีสถานการณ์ที่ค่อนข้างน่ากลัวเมื่อคุณพูดถึงความเป็นผู้นำ เมื่อเห็นได้ชัดว่าคุณสามารถมี AI ที่มีวิจารณญาณทางธุรกิจที่ดีกว่ามาก ซึ่งในอนาคตจะทำอย่างไรกับความเป็นผู้นำของมนุษย์”

ต้องบอกว่า คำพูดของ Kahenman น่าสนใจมาก ๆ บางทีถ้าเหล่าผู้บริหารองค์กรธุรกิจต่าง ๆ โดยเฉพาะในระดับ C-Level ก็อาจจะต้องเริ่มเกรงกลัวงานที่อาจจะถูกแย่งไป ซึ่งต้องบอกว่าถึงตอนนี้ คงไม่ใช่เพียงแค่งานระดับล่าง ที่เป็นงานใช้แรงงานหรือ งานที่ต้องทำซ้ำ ๆ ที่ AI สามารถทดแทนได้แบบทันทีแล้วเพียงเท่านั้น

แต่งานในระดับสูง อย่างการคิด หรือ ตัดสินใจทางธุรกิจ นั้น ก็ถือเป็นอีกหนึ่งตำแหน่งงาน ที่คงพ่ายแพ้ให้กับ AI ในอนาคตอย่างหมดรูปได้นั่นเองครับผม

References : https://www.theguardian.com/books/2021/may/16/daniel-kahneman-clearly-ai-is-going-to-win-how-people-are-going-to-adjust-is-a-fascinating-problem-thinking-fast-and-slow
https://en.wikipedia.org/wiki/Prospect_theory