ณ ทาวน์เฮาส์สามชั้นในย่านเชลซี แสงยามเย็นส่องเข้ามาทางหน้าต่างขนาดเท่าโบสถ์ เสียงนกร้องจากต้นไม้ด้านนอก กับความแออัดของจราจรบนถนนคิงส์ที่อยู่ใกล้เคียง

Sergei Pugachev ชายที่เคยมีความสุขในมอสโก สุดยอดนักเจรจาข้อตกลงในเครมลิน ที่ตอนนี้ดูเหมือนจะห่างไกลจากจุดนั้นมามาก

ไม่กี่วันที่ผ่านมา Pugachev ถูกบังคับให้หาวิธีการปกป้องหน่วยต่อต้านการก่อการ้ายของสหราชอาณาจักร บอดี้การ์ดของเขาพบกล่องที่่น่าสงสัยพร้อมสายไฟที่ยื่นออกมาติดอยู่ที่ช่วงล่างของรถโรลส์-รอยซ์ของเขา

มันเป็นรถที่ใช้ขนส่งลูกคนสุดท้องในสามคนของเขา ซึ่งมีอายุ เจ็ด ห้า และสามขวบไปโรงเรียน ซึ่งตอนนี้ที่ผนังห้องนั่งเล่นของ Pugachevs หลังม้าโยกและตรงข้ามกับภาพครอบครัว กองกำลังต่อต้านก่อการร้ายของลอนดอน SO15 ได้ติดตั้งกล่องสีเทาทีมีสัญญาณเตือนที่สามารถเปิดใช้งานได้ในกรณีที่มีการโจมตี

เมื่อ 15 ปีก่อน Pugachev เคยเป็นคนวงในของเครมลินมาก่อน ซึ่งเคยอยู่เบื้องหลังเพื่อช่วยนำ Vladimir Putin ขึ้นสู่อำนาจ

ครั้งหนึ่ง Pugachev เคยเป็นที่รู้จักในนามนายธนาคารของเครมลิน เขาเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านข้อตกลงลับ ๆ เป็นสุดยอดมือทำงานของ Putin ในยุคนั้น

เป็นเวลาหลายปีที่เขาแทบไม่มีใครกล้าหือ เป็นสมาชิกคนหนึ่งของวงในที่จุดสุดยอดของอำนาจที่สร้างกฏเกณฑ์ต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับตัวเอง ทั้งการบังคับใช้กฎหมาย ศาล หรือแม้กระทั่งผลการเลือกตั้งที่สามารถเสกได้ตามความต้องการของเขา แต่ตอนนี้สถานการณ์มันกลับตาลปัตรโดยสิ้นเชิง

คนของ Putin ได้ตำหนิเขาสำหรับการล่มสลายของ Mezhprombank ซึ่งเป็นธนาคารที่เขาร่วมก่อตั้งในยุค 90 ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นกุญแจสู่อำนาจของเขา ทางเครมลินได้ยัดคดีอาญาให้กับเขาโดยอ้างว่า Pugachev ได้ทำให้ธนาคารล้มละลาย และกล่าวหา Pugachev ว่ามีการโอนเงินจำนวน 700 ล้านดอลลาร์จากธนาคารไปยังบัญชีของสวิสในช่วงที่เกิดวิกฤติการเงินในปี 2008

Putin เริ่มกวาดล้างอำนาจวงในอย่างบ้าคลั่ง และ Pugachev เป็นคนวงในคนแรกที่ถูกทำลายล้าง เครมลินได้พยายามไล่ล่าเขาในทุกวิถีทาง จากศาลเตี้ยในมอสโก ไปจนถึงกระบวนการในศาลสูงที่ลอนดอน

ตั้งแต่ Pugachev ออกจากรัสเซีย เครมลินก็ไล่ล่าตามเขา ตั้งแต่ที่บ้านของเขาในฝรั่งเศส เขาเคยถูกคนร้ายที่เป็นสมาชิกของกลุ่มมาเฟียในมอสโกพาเขาออกไปที่เรือยอทช์นอกชายฝัั่งเมืองนีซ และเรียกร้องให้เขาจ่ายเงิน 350 ล้านดอลลาร์เพื่อรับประกันความปลอดภัยของครอบครัว

ในศาลของสหราชอาณาจักร Pugachev เปรียบเสมือนปลาที่ขาดน้ำโดยสิ้นเชิง ไม่สามารถทำทุกอย่างได้ตามกฎและขั้นตอนที่เคยแทบจะไม่คุ้นเคยกับมัน

เขาเคยชินกับข้อตกลงลับ ๆ ในอดีตของเครมลิน เขาคุ้นเคยกับการแหกกฎระเบียบ เพราะตำแหน่งและอำนาจที่มากล้นของเขาในอดีต แม้เขาจะเชื่อมั่นในความชอบธรรมในทรัพย์สินต่าง ๆ ของเขา ว่าเขาตกเป็นเหยื่อของการยึดทรัพย์สินจากเครมลิน

ครั้งแรกที่เครมลินเรียนรู้วิธีการจัดการผ่านระบบศาลของสหราชอาณาจักรคือการเอาชนะ Boris Berezovsky อดีตวงในที่ถูกเนรเทศ ซึ่งได้กลายเป็นนักวิจารณ์ที่ดุร้ายที่สุดของ Putin

Berezovsky เป็นคนวงในเครมลินที่เคยพยายามและล้มเหลวในการฟ้องร้อง Roman Abramovich ผู้ซึ่งเคยเป็นพันธมิตรทางธุรกิจในอดีตของเขา ในเรื่องที่ว่าเขาได้ร่วมเป็นเจ้าของ Sibneft ซึ่งเป็นบริษัทน้ำมันรายใหญที่สุดของรัสเซีย

เครมลินได้ปรับปรุงการดำเนินงานในระบบศาลของสหราชอาณาจักรเพิ่มเติมผ่านการไล่ล่า Mukhtar Ablyazov มหาเศรษฐีชาวคาซัค ซึ่งเป็นศัตรูทางการเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประธานาธิบดีคาซัคซึ่งเป็นพันธมิตรสำคัญของเครมลิน

Ablyazov ถูกไล่ล่าในข้อหาที่เขาขโมยเงินมากว่า 4 พันล้านดอลลาร์จากธนาคาร BTA ของคาซัคสถาน ซึ่งเขาดำรงตำแหน่งประธาน และมีสาขาอยู่ทั่วรัสเซีย

หน่วยงานของรัสเซียว่าจ้างทีมทนายความจากสำนักงานกฎหมายชั้นนำของลอนดอนอย่าง Hogan Lovells ซึ่งได้ฟ้องคดีแพ่ง 11 คดีกับ Ablyazov ในสหราชอาณาจักร รวมถึงคำสั่งอายัดทรัพย์สินของเขา โดยนักสืบเอกชนได้ติดตามเงินจำนวน 4 พันล้านดอลลาร์ไปยังเครือข่ายบริษัทนอกอาณาเขตที่ควบคุมโดยผู้ประกอบการชาวคาซัคสถาน

ส่วน Pugachev นั้นถูกบีบบังคับให้มอบหนังสือเดินทางของเขาให้กับศาล และถูกสั่งห้ามไม่ให้เดินทางออกจากสหราชอาณาจักร ซึ่ง Pugachev เชื่อว่า Putin เป็นคนบงการที่แท้จริงในการจัดการกับเขา

Pugachev กล่าวว่าในสหราชอาณาจักรนั้น สิ่งสำคัญคือเงินเสมอ ยิ่งในลอนดอนนั้นเคยชินกับการหลั่งไหลเข้ามาของเงินสดจากรัสเซีย ราคาอสังหาริมทรัพย์ที่พุ่งสูงขึ้น เจ้าหน้าที่ของรัสเซียซื้อคฤหาสน์ระดับไฮเอนด์ในไนท์สบริดจ์ เคนซิงตัน และเบลกราเวีย ย่านหรูของลอนดอน

ต้องบอกว่าอิทธิพลของรัสเซียมีอยู่ทุกหนทุกแห่ง Alexander Lebedev อดีตเจ้าหน้าที่และนายธนาคารของ KGB ได้กลายมาเป็นเจ้าพ่อสื่อในลอนดอน ซึ่งเขาได้เข้าซื้อกิจการ Evening Standard หนังสือพิมพ์รายวันที่มีอิทธิพลมากที่สุดในลอนดอน

อีกคนหนึ่งคือ Dmitry Firtash มหาเศรษฐีชาวยูเครนที่กลายมาเป็นผู้ค้าก๊าซรายใหญ่ของเครมลิน มีความเชื่อมโยงกับนักเลงรัสเซียรายใหญ่ที่ FBI ต้องการอย่าง Semyon Mogilevich ซึ่งเขาได้กลายเป็นผู้บริจาครายใหญ่ให้กับมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์

Robert Shetler-Jones หัวหน้าสมุนของ Firtash ในลอนดอนได้บริจาคเงินหลายล้านปอนด์ให้กับพรรคอนุรักษ์นิยม (Tory Party) และเป็นเพื่อนสนิทของ Boris Johnson ซึ่งอดีตเคยเป็นนายกเทศมนตรีของลอนดอน ก่อนก้าวขึ้นมาเป็นนายกรัฐมนตรีของอังกฤษในปัจจุบัน

หลังจากที่ Pugachev พบอุปกรณ์ที่ดูน่าสงสัยในรถของเขา เขาเริ่มได้รับสัญญาณว่ารัสเซียจะทำการส่งผู้ร้ายข้ามแดนจากสหราชอาณาจักร และกลัวว่าจะประสบชะตากรรมเดียวกันกับ Boris Berezovsky ซึ่งถูกพบว่าเสียชีวิตในเดือนมีนาคม 2013 บนพื้นห้องน้ำในคฤหาสน์ส่วนตัวของเขา

แม้ว่า Pugachev ไม่ได้เป็นคนบริสุทธิ์ 100% ก็ตามที ยังไม่ชัดเจนว่าเกิดอะไรขึ้นกับเงิน 700 ล้านดอลลาร์ที่เขาถูกกล่าวหาว่าขโมยไปจาก Mezhprombank ซึ่งท้ายที่สุดเขาได้ถูกตัดสินจำคุก 2 ปี

Pugachev เชื่อว่าเขาถูกจับเพราะความอาฆาตพยาบาทของรัสเซียที่ไล่ล่าเขาผ่านกระบวนการศาลของสหราชอาณาจักร

ต้องบอกว่า Pugachev เคยทำงานอยู่ใจกลางอำนาจของเครมลิน และเคยรู้ความลับอันลึกล้ำบางอย่าง รวมถึงวิธีการที่ Putin เข้ามามีอำนาจ ซึ่งนั่นเป็นเหตุผลที่สำคัญที่เครมลินตั้งใจจะไล่ล่าเขา

ในช่วงเวลาที่เร่งรีบของเที่ยวบินจากสหราชอาณาจักรที่เขาได้หนีไปที่ฝรั่งเศส Pugachev ได้ทิ้งร่องรอยไว้มากมาย นักสืบที่ทำงานให้กับทนายของเครมลินได้บุกเข้าไปในสำนักงานของเขา

ในบรรดารีมเอกสารนั้นมีดิสก์ไดรฟ์จำนวนหนึ่ง ซึ่งหนึ่งในนั้นมีการบันทึกจากหัวหน้าความปลอดภัยของรัสเซียที่แอบบันทึกการประชุมทุกครั้งที่เขาจัดขึ้นที่สำนักงานในตัวเมืองมอสโกตั้งแต่ปลายยุค 90

บันทึกหนึ่งแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนถึงความรู้สึกที่ตรงไปตรงมาและน่าเศร้าของ Pugachev เกี่ยวกับ Putin และบทบาทของเขาในการนำพา Putin ขึ้นสู่อำนาจ

ในเทปได้บันทึก Pugachev กำลังนั่งอยู่นห้องทำงานของเขากับ Valentin Yumashev ซึ่งเป็นลูกเขยและหัวหน้าเจ้าหน้าที่ของอดีตประธานาธิบดี Boris Yeltsin พูดคุยกันเรื่องอาหารค่ำและไวน์ชั้นดีเกี่ยวกับสถานการณ์ที่กำลังตึงเครียด

ในตอนนั้นมอสโกกำลังเผชิญวิฤติทางการเมืองอีกครั้ง ในเดือนพฤศจิกายน 2007 และเหลือเวลาเพียงอีกไม่กี่เดือนก่อนที่ Putin จะสิ้นสุดวาระที่สองของเขาในฐานะประธานาธิบดี ซึ่งเป็นจุดที่รัฐธรรมนูญของรัสเซียกำหนดให้เขาต้องลงจากตำแหน่ง

Pugachev และ Yamashev ชนแก้วกันอย่างเงียบ ๆ ขณะพูดคุยถึงความขัดแย้ง ความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการสืบทอดตำแหน่งเมื่อย้อนกลับไปในช่วงปี 1999 ที่พวกเขาช่วยให้ Putin ผงาดขึ้นสู่จุดสูงสุดของอำนาจ

แต่กลายเป็นว่า Putin ได้ถีบส่งทั้งคู่ และหันไปหาพันธมิตร KGB ของ Putin เองจากเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ระบบอำนาจได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง และทั้งคู่ก็พยายามทำความเข้าใจกับสิ่งที่เกิดขึ้น

“คุณจำได้ไหมตอนที่เขา (Putin) เข้ามามีอำนาจได้อย่างไร” Pugachev กล่าวในเทป

“ผมเป็นผู้จัดการเรื่องราวทั้งหมด ผมสร้าง Putin ขึ้นมากับมือ”

ในสมัยนั้น Putin ดูไม่เต็มใจนักที่จะรับบทนำ และดูเหมือนจะมีความอ่อนน้อมถ่อมตนให้กับผู้ที่จัดการให้เขาขึ้นมามีอำนาจอย่าง Pugachev

แต่เมื่อวันเวลาผ่านไปสี่ปีของการเป็นประธานาธิบดีเทอมแรก เขาเข้าใจว่าสิ่งต่าง ๆ ได้เกิดขึ้นแล้ว ซึ่งมันไม่มีวันที่จะทำให้ Putin ก้าวลงจากตำแหน่งอีกต่อไป

การก้าวขึ้นสู่อำนาจของ Putin ในวาระแรกนั้นเปียกโชกไปด้วยเลือดและการโต้เถียง นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงวิธีการบริหารประเทศอย่างกว้างขวาง เขาเผชิญกับการโจมตีของผู้ก่อการร้ายหลายครั้ง รวมถึงการล้อมโรงละคร Dubrovka ในมอสโกโดยผู้ก่อการร้ายชาวเชเชนในเดือนตุลาคม 2002

‘ผมคิดว่าเขาจะจากไปอย่างมีความสุขหลังจากผ่านไปสี่ปี’ Pugachev กล่าวต่อ แต่แล้วทุกสิ่งทุกอย่างก็เปลี่ยนไป การมีปัญหากับตะวันตกก็เริ่มต้นขึ้น ในอดีตเคยมีความขัดแย้งที่รุนแรงจนเกือบจะเป็นวิกฤติขีปนาวุธของคิวบา แต่ตอนนี้เขาทำให้มันยิ่งซับซ้อนขึ้นไปอีก Putin เข้าใจดีกว่าถ้ามันไปไกลกว่านี้ เขาจะไม่มีวันสูญสิ้นอำนาจ

Putin มักจะให้เหตุผลในการรวมอำนาจทั้งหมดของเขา ซึ่งรวมถึงยุติการเลือกตั้งผู้ว่าการ และนำระบบศาลใหม่ที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของเครมลิน โดยกล่าวว่ามาตรการดังกล่าวจำเป็นต่อการสร้างยุคใหม่ของรัสเซีย

Putin และกลุ่ม KGB ที่บริหารเศรษฐกิจผ่านเครือข่ายพันธมิตรที่มีความจงรักภักดี บัดนี้ได้ผูกขาดอำนาจ และได้แนะนำระบบใหม่ซึ่งตำแหน่งของรัฐถูกใช้เพื่อเสริมสร้างความมั่งคั่งให้กับตัวเอง

‘คนเหล่านี้ พวกเขากลายพันธ์ุ’ Pugachev กล่าว

‘พวกเขาเป็นส่วนผสมของ homo-soveticus กับนายทุนที่คลั่งไคล้ในช่วงยี่สิบปีที่ผ่านมา พวกเขาขโมยของมามากมายจนเต็มกระเป๋า ครบครัวของพวกเขาทั้งหมดอาศัยอยู่ที่ไหนสักแห่งในลอนดอน

‘นักธุรกิจที่แท้จริงเหลืออยู่น้อยมาก’ Yumashev เห็นด้วย ส่ายหัวอย่างเศร้าสร้อย ‘บรรยากาศในประเทศเปลี่ยนไปมาก’

ความสำเร็จของยุค Putin จนถึงตอนนี้ การเติบโตทางเศรษฐกิจ การเพิ่มขึ้นของรายได้ ความร่ำรวยของมหาเศรษฐีที่เปลี่ยนมอสโกให้กลายเป็นมหานครที่เปล่งประกายซึ่งมีรถยนต์หรูจากต่างประเทศอยู่เต็มถนนและร้านกาแฟบรรยากาศสบาย ๆ เปิดตามมุมถนน

ต้องบอกว่าการปฏิวัติกระแสเงินสดเชิงกลยุทธ์ของ Putin เป็นมากกว่าการควบคุมเศรษฐกิจของประเทศสำหรับการปกครองของ Putin ความมั่งคั่งมีความสำคัญต่อความเป็นอยู่ที่ดีของพลเมืองรัสเซียและการรักษาอำนาจของเขา

ระบบที่ชายอย่าง Putin สร้างขึ้นนั้นเป็นระบบทุนนิยม KGB แบบลูกผสมที่พยายามสะสมเงินสดเพื่อซื้อและฉ้อโกงเจ้าหน้าที่ในฝั่งตะวันตก

ตลาดตะวันตกได้เปิดรับความมั่งคั่งใหม่ที่มาจากรัสเซีย และให้ความสนใจเพียงเล็กน้อยต่ออาชญากรและกองกำลัง KGB ที่อยู่เบื้องหลัง

เมื่อธุรกิจน้ำมันมีค่ามูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ น้ำมันและสินค้าโภคภัณฑ์อื่นๆ ถูกโอนจากรัฐไปยังบริษัทที่เชื่อมโยงกับ KGB ซึ่งพวกเขาพยายามที่จะสมสมเงินสดสีดำเพื่อรักษาอิทธิพลของเครือข่ายที่คิดมานานแล้วว่าเคยพังยับเยินจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียต

ในช่วงเวลาหนึ่งภายใต้การนำของ Yeltsin กองกำลังของ KGB ซ่อนตัวอยู่เบื้องหลัง แต่เมื่อ Putin ขึ้นสู่อำนาจ พวกเขาก็พร้อมที่ก้าวเข้ามาสู่เบื้องหน้า

เรื่องราวทั้งหมดต้องย้อนกลับไปที่จุดเริ่มต้นทั้งหมดของมัน สำหรับชายที่ช่วยนำ Putin ขึ้นสู่อำนาจ ทั้ง Pugachev และ Yamashev ที่ได้เริ่มถ่ายโอนอำนาจอย่างรวดเร็ว ในช่วงที่ Yeltsin กำลังประสบกับปัญหาด้านสุขภาพ

อดีตเจ้าหน้ารักษาความปลอดภัยอย่าง Putin ที่พวกเขานำขึ้นสู่อำนาจ กำลังเสพติดกับอำนาจอย่างบ้าคลั่ง และไม่เคยที่จะหยุดนิ่งเพื่อยืดอายุในการปกครองของเขาให้เกินขอบเขตของสิ่งที่พวกเขาคิดว่าเป็นไปได้

‘เราควรจะได้พูดกับเขามากกว่านี้’ Yamashev ถอนหายใจ

‘แน่นอน’ Pugashev กล่าว ‘แต่มันแทบไม่มีเวลาเหลือให้คนอย่างเราแล้วในตอนนี้’

–> อ่านตอนที่ 2 : Operation Luch

Credit แหล่งข้อมูลบทความ

• Facebook
• Twitter
• Line