Go-Jek กับเส้นทางจากรถมอเตอร์ไซค์ 20 คัน สู่ Unicorn Startup

ในประเทศไทยหลายคนอาจจะไม่มีใครรู้เรื่องราวเกี่ยวกับ ‘Go-Jek’ เพราะในประเทศไทยนั้นถูกเปลี่ยนชื่อเป็น ‘Get’ อย่างไรก็ตามในวันนี้ชาวอาเซียนส่วนใหญ่ โดยเฉพาะที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวงได้ยอมรับ ‘Go-Jek’ (Get) เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของพวกเขาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

เรื่องราวมันเริ่มต้นที่เมืองหลวงของประเทศอินโดนีเซีย ที่เมืองจาร์กาตาร์ ซึ่ง รถมอเตอร์ไซด์รับจ้างหรือที่รู้จักในชื่อ ‘ojek’ เป็นส่วนหนึ่งของระบบการขนส่งของอินโดนีเซียมาเป็นเวลานาน อย่างไรก็ตาม Nadiem Makarim ได้นำมันไปสู่อีกระดับ ด้วยการเริ่มธุรกิจของเขาที่ชื่อ Go-Jek ซึ่งกล่าวโดยย่อคือบริการบนแอพมือถือสำหรับการจอง ojek นั่นเอง

มีรายงานว่ามีความคิดเกิดขึ้นเพราะ Nadiem มักใช้ ojek เป็นประจำอยู่เสมอ โดยในขณะที่คุยกับผู้ขับขี่ เขาพบว่าผู้ขี่ ojek ใช้เวลาส่วนใหญ่ในการรอลูกค้า ดังนั้นเพื่อช่วยให้ผู้ขับขี่ใช้เวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น นอกเหนือจากการช่วยให้ลูกค้าที่มีศักยภาพสามารถเชื่อมต่อกับผู้ขี่ ojek เหล่านี้ (โดยไม่ต้องเดินไปที่ ‘สถานี ojek ที่ใกล้ที่สุด) ทีมของเขาจึงได้สร้างแอปพลิเคชั่นบนมือถือขึ้นมาในชื่อว่า Go-Jek หรือ Get ในประเทศไทยนั่นเอง

โดยการดาวน์โหลดแอปลูกค้าสามารถใช้บริการ ojek ซึ่งจะเช็คจาก location ของลูกค้า และพาลูกค้าไปยังปลายทางของเขา  ซึ่งนั่นเป็นแนวคิดพื้นฐานโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับบริการขนส่งของ Go-Jek แต่ บริษัท ได้ขยายไปสู่บริการประเภทอื่น ๆ เช่น การส่งอาหารและ การสั่งซื้อตั๋วในบริการต่าง ๆ

Nadiem เริ่มต้น Go-Jek ด้วยพนักงาน 10 คนและพนักงานขับรถอีก 20 คน หนึ่งในความท้าทายแรกของเขาคือการรับสมัครพนักงานขับรถ เพราะในเวลานั้น Go-Jek เป็นชื่อที่ไม่มีใครรู้จัก 

มาปรับบริการขนส่งผ่านมอเตอร์ไซต์อย่าง ojek ให้ขึ้นมาบนออนไลน์
มาปรับบริการขนส่งผ่านมอเตอร์ไซต์อย่าง ojek ให้ขึ้นมาบนออนไลน์

ดังนั้น Nadiem จึงไปที่ ‘สถานี ojek’ ซึ่งคนขับ ojek มักจะรวมกันอยู่ และนั่งรอลูกค้าของพวกเขา ซึ่งที่นั่นเองเขาได้พูดคุยกับเหล่าพนักงานขับ ojek โดยเขามักซื้อกาแฟและบุหรี่เพื่อให้คนขับรถเปิดใจมากขึ้นกับเทคโนโลยีใหม่ที่เขากำลังนำเสนอ และในที่สุดเขาก็สามารถโน้มน้าวให้เหล่าพนักงานขับรถเหล่านี้เข้ามาร่วม Go-Jek ได้สำเร็จ

ความท้าทายอีกประการหนึ่งมาจากพนักงานขับ ojek ‘ดั้งเดิม’ ซึ่งแตกต่างจากพนักงานขับ Go-Jek ที่อยู่บนออนไลน์ เนื่องจากราคาที่ถูกกว่าโดยเฉพาะอย่างยิ่ง เนื่องจากมีการส่งเสริมการขายและทำโปรโมชั่นที่มากขึ้นเพื่อดึงดูดให้คนหันมาใช้บริการ Go-Jek

ทำให้ Go-Jek ได้รับความนิยมมากขึ้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้วเหล่าคนขับเก่า ๆ นั้นจะสูญเสียลูกค้าไป บางครั้งพวกเขากำลังก้าวร้าวต่อเหล่าพนักงานขับรถของ Go-Jek โดย มีรายงานว่ามีเหตุการณ์หลากหลายรูปแบบเกิดขึ้น ตั้งแต่การคุกคามจนถึงการโจมตีพนักงานขับรถของ Go-Jek เหล่านี้

ในขณะเดียวกันเมื่อ Go-Jek เป็นที่นิยมมากขึ้น ก็เริ่มมีคู่แข่งที่ต้องการเข้าร่วมในตลาดนี้ ซึ่งมี แอปพลิเคชั่น ojek ออนไลน์อื่น ๆ ได้เริ่มปรากฏขึ้น และหนึ่งในการแข่งขันที่ดุเดือดที่สุดก็ คือ GrabBike จากมาเลเซีย ซึ่งเป็นบริการแอพพลิเคชั่นที่นำเสนอโดยกลุ่ม GrabTaxi ที่มีรูปแบบธุรกิจที่คล้ายกัน ประสบการณ์ผู้ใช้ในแอปและการแข่งขันด้านราคาทำให้ทั้งสองบริการนั้นมีชื่อเสียงเป็นอย่างมากในหมู่ชาวอินโดนีเซีย

ความท้าทายอีกอย่างนึง นั้นมาจากกระทรวงคมนาคมที่ห้ามการใช้งาน ojek แบบออนไลน์ อย่างไรก็ตามลูกค้ารู้สึกว่าการเกิดขึ้นของ Go-Jek ทำให้พวกเขาได้รับประโยชน์โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การให้บริการขนส่งที่รวดเร็วต่อการจราจรติดขัดของเมือง

หัวหน้าหน่วยงานคุ้มครองผู้บริโภค Tulus Abadi กล่าว่า “การเพิ่มขึ้นของมอเตอร์ไซค์ และ ojek เนื่องจากรัฐบาลไม่สามารถให้บริการขนส่งสาธารณะได้อย่างเหมาะสม แม้ว่าเมื่อมี (บริการ ojek ออนไลน์) มันทำให้กลายเป็นปรากฏการณ์ ที่มากำจัดระบบขนส่งสาธารณะอย่างเป็นทางการนั่นเอง”

ซึ่งหลังจากได้รับความนิยมอย่างสูง จนกลายเป็นบริการยอดฮิตในประเทศอินโดนีเซีย Nadiem ก็ไม่รอช้าที่จะขยายบริการไปสู่ส่วนอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น การขนส่งอาหาร และ บริการช้อปปิ้ง ตอนนี้พวกเขาได้เพิ่ม Go-Food, Go-Mart, Go-Glam, Go-Clean, Go-Massage, Go-Box, Go-Busway และ Go-Tix และอีกมากมายให้กับประชาชนชาวอินโดนีเซีย

ขยายบริการไปยังส่วนต่าง ๆ ครอบคลุมทุกบริการผ่าน app Go-Jek
ขยายบริการไปยังส่วนต่าง ๆ ครอบคลุมทุกบริการผ่าน app Go-Jek

ในวันนี้ชาวอินโดนีเซียโดยเฉพาะที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวงจาการ์ตาและเมืองปริมณฑลได้ยอมรับ Go-Jek เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของพวกเขาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ซึ่งเพียงแค่ภายในหนึ่งปีแรก แอปพลิเคชั่น Go-Jek มียอดดาวน์โหลดเกือบ 10 ล้านครั้ง มีพนักงานขับรถของ ojek มากกว่า 200,000 คน และขยายกิจการไปทั่วภูมิภาคอาเซียนอย่างรวดเร็ว

ปัจจุบัน Go-Jek ได้กลายเป็น Super App ที่ให้บริการต่าง ๆ มากมาย ได้รับการสนับสนุนจากผู้ให้บริการสินเชื่อและการชำระเงินระดับโลกอย่าง VISA ซึ่งได้เข้าร่วมในการระดมทุนรอบ Series F ที่ต่อเนื่องของ Go-Jek ด้วยจำนวนเงินที่ไม่เปิดเผย 

สำหรับนักลงทุนอื่น ๆ ที่ร่วมลงทุนกับ Go-Jek ได้แก่ Mitsubishi Motors Corporation, Mitsubishi Corporation และการลงทุนจาก Mitsubishi UFJ Lease & Finance รวมถึงธนาคารไทยพาณิชย์ในประเทศไทย

เมื่อต้นปี 2019 มีรายงานว่า Go-Jek ได้รับการประเมินมูลค่าประมาณ 10,000 ล้านเหรียญ ส่วนผู้ก่อตั้งอย่าง Nadiem ได้ลาออกจากบริษัท เพื่อเข้ารับตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีของอินโดนีเซียของประธานาธิบดี Joko Widodo โดยเขาจะเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาและวัฒนธรรม (Education and Cultural Affairs Minister)

References : https://www.todayonline.com/commentary/lessons-go-jek https://greenhouse.co/blog/go-jek-story-indonesias-unicorn-journey/ https://www.globalindonesianvoices.com/24550/the-go-jeks-story/ https://www.crowdfundinsider.com/2019/07/149566-unicorn-gojek-receives-investment-from-visa/