เคยสงสัยไหมว่าทำไมบางครั้งการตัดสินใจของเราถึงไม่แน่นอน? ทำไมแพทย์สามคนถึงวินิจฉัยโรคเดียวกันแตกต่างกัน? หรือทำไมผู้จัดการคนเดียวกันถึงให้คะแนนประเมินพนักงานไม่เหมือนเดิมในแต่ละครั้ง? คำตอบอยู่ในสิ่งที่ Daniel Kahneman เรียกว่า “Noise” หรือสัญญาณรบกวนในการตัดสินใจ

ทำความรู้จักกับ “Noise” และผลกระทบ

Noise คือความไม่แน่นอนในการตัดสินใจที่เกิดขึ้นโดยไม่มีรูปแบบที่ชัดเจน ต่างจากอคติ (Bias) ที่มีทิศทางเอนเอียงไปด้านใดด้านหนึ่งอย่างชัดเจน เปรียบเสมือนการยิงปืนที่กระสุนกระจัดกระจายไปทั่วเป้า แทนที่จะเบี่ยงเบนไปทางใดทางหนึ่งอย่างสม่ำเสมอ

ผลกระทบของ Noise ในชีวิตประจำวันนั้นรุนแรงกว่าที่คิด เช่น พนักงานอาจสูญเสียโอกาสในการเลื่อนตำแหน่งเพราะหัวหน้าอารมณ์ไม่ดีในวันประเมิน หรือผู้ป่วยอาจได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสมเพราะแพทย์เหนื่อยล้าจากการทำงานหนัก

สาเหตุหลักของ Noise

1.ปัจจัยภายในตัวบุคคล

• อารมณ์ที่แปรปรวน
• ความเหนื่อยล้า
• สภาพแวดล้อมขณะตัดสินใจ
• ประสบการณ์ส่วนตัวที่เพิ่งเกิดขึ้น

2. อิทธิพลจากการตัดสินใจก่อนหน้า

• การชดเชยการตัดสินใจที่ผ่านมา
• ความต้องการสร้างความสมดุล

3. แรงกดดันทางสังคม

• ความต้องการเป็นที่ยอมรับ
• การแข่งขันภายในองค์กร
• ความกลัวการวิจารณ์

วิธีจัดการกับ Noise ในการตัดสินใจ

การรักษา “สุขอนามัยในการตัดสินใจ (Decision Hygiene)” เป็นสิ่งสำคัญเปรียบเสมือนการดูแลสุขภาพประจำวัน ด้วยวิธีการดังนี้:

1. สร้างจุดอ้างอิงที่เชื่อถือได้

การมีจุดอ้างอิงที่ดีช่วยให้การตัดสินใจมีความแม่นยำมากขึ้น เหมือนการมีเข็มทิศนำทางในการเดินป่า โดยสามารถทำได้ผ่านวิธีการต่อไปนี้:

• ศึกษาข้อมูลสถิติย้อนหลัง
• วิเคราะห์กรณีศึกษาที่คล้ายคลึง
• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในด้านนั้นๆ
• ใช้เทคโนโลยี AI เป็นตัวช่วยในการประมวลผลข้อมูล

2. การใช้ปัญญาของกลุ่ม (Wisdom of Crowds)

กรณีศึกษาที่น่าสนใจของ Francis Galton ในปี 1907 แสดงให้เห็นพลังของการรวมความคิดเห็นจากคนหมู่มาก โดยมีหลักการสำคัญ:

• รวบรวมความเห็นจากกลุ่มคนที่หลากหลาย
• เก็บข้อมูลโดยไม่ให้ผู้ตอบรู้คำตอบของคนอื่น
• หลีกเลี่ยงการชี้นำความคิด
• คำนวณค่าเฉลี่ยจากข้อมูลทั้งหมด

3. การใช้ “ปัญญาจากตัวเอง” (Inner Crowd)

เปรียบเสมือนการจัดประชุมภายในจิตใจของตัวเอง โดยให้แต่ละ “ตัวตน” ในช่วงเวลาที่ต่างกันได้แสดงความคิดเห็น ด้วยวิธีการ:

1. ตั้งการแจ้งเตือนทบทวนการตัดสินใจอย่างน้อย 3 ครั้ง
2. ท้าทายความคิดเดิมในแต่ละครั้ง
3. บันทึกการตัดสินใจทุกครั้ง
4. ใช้ค่าเฉลี่ยเป็นตัวตัดสินใจสุดท้าย

การประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง

การจัดการกับ Noise ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องอาศัยความมีวินัยและความสม่ำเสมอ เหมือนการออกกำลังกายที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องจึงจะเห็นผล โดยสามารถเริ่มจาก:

1.การสร้างระบบการตัดสินใจ

• กำหนดเกณฑ์ที่ชัดเจน
• สร้างแบบประเมินมาตรฐาน
• ตั้งระยะเวลาในการทบทวน

2. การรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ

• จดบันทึกการตัดสินใจและผลลัพธ์
• วิเคราะห์รูปแบบความผิดพลาด
• ปรับปรุงกระบวนการอย่างต่อเนื่อง

บทสรุป

การตระหนักถึงผลกระทบของ Noise เป็นก้าวแรกของการพัฒนาการตัดสินใจที่ดีขึ้น ตามที่ Daniel Kahneman กล่าวว่า “ที่ใดมีการตัดสินใจ ที่นั่นมีสัญญาณรบกวน และมากกว่าที่คุณคิด” การฝึกฝนทักษะการจัดการกับ Noise จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนที่ต้องการพัฒนาความสามารถในการตัดสินใจ

ในโลกที่ซับซ้อนและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน การมีเครื่องมือและวิธีการที่ดีในการจัดการกับ Noise จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจได้อย่างมั่นใจและแม่นยำมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการตัดสินใจในชีวิตส่วนตัวหรือการทำงาน

References :
หนังสือ Noise: A Flaw in Human Judgment โดย Daniel Kahneman 

• Facebook
• Twitter
• Line