เรื่องเล่าคือสิ่งที่ทำให้ชีวิตมนุษย์มีความหมาย เป็นสะพานเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างผู้คน และเป็นมรดกที่จะถ่ายทอดสู่คนรุ่นต่อไป

Matthew Dicks นักเล่าเรื่องระดับตำนาน ได้พิสูจน์ฝีมือด้วยการคว้าชัยชนะในการแข่งขัน Moth Story Slams มาแล้วถึง 36 ครั้ง ซึ่งเป็นเวทีการแข่งขันเล่าเรื่องที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ผลงานของเขาสามารถรับชมได้ผ่านช่อง YouTube ของหนังสือ Storyworthy ซึ่งสร้างความประทับใจให้ผู้ชมจนต้องนึกถึงเรื่องราวเหล่านั้นอยู่หลายวัน

Dicks ได้เปิดเผยหัวใจสำคัญของการเล่าเรื่องที่ยอดเยี่ยมว่า ทุกเรื่องราวล้วนมีจุดเปลี่ยนสำคัญที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาเพียง 5 วินาที นั่นคือช่วงเวลาแห่งการตระหนักรู้ที่ทำให้ชีวิตเราเปลี่ยนไปตลอดกาล ซึ่งอาจเป็นวินาทีที่หัวใจเต้นแรงด้วยความรัก หรือช่วงเวลาที่ความรักได้จางหายไป เป็นนาทีที่ค้นพบพลังในตัวเองขณะวิ่งมาราธอนใกล้เส้นชัย หรือตอนที่ประสบความสำเร็จในการสอบครั้งสำคัญ รวมถึงวินาทีที่ตัดสินใจเปลี่ยนเส้นทางชีวิตการทำงาน

ในโลกของภาพยนตร์ ผู้กำกับชั้นนำต่างใช้เทคนิคการเล่าเรื่องที่ทรงพลัง ยกตัวอย่างเช่น ในภาพยนตร์เรื่อง Raiders of the Lost Ark ตัวละคร Indiana Jones เริ่มต้นในฐานะผู้ไม่เชื่อในพลังของหีบแห่งบัญญัติศักดิ์สิทธิ์ของโมเสส แต่เมื่อถึงตอนจบเขากลับมีศรัทธาลึกซึ้งจนยอมหลับตาเมื่อหีบถูกเปิด ขณะที่เหล่านาซีต้องพบจุดจบอันน่าสยดสยอง

ในทำนองเดียวกัน Jurassic Park นำเสนอการเปลี่ยนแปลงของ Grant นักบรรพชีวินวิทยา (สาขาวิชาที่ศึกษาสิ่งมีชีวิตที่เคยอาศัยอยู่บนโลกในอดีต) ที่เริ่มต้นด้วยการทำให้เด็กกลัวด้วยซากฟอสซิล แต่เมื่อต้องติดอยู่ในสวนสัตว์ดึกดำบรรพ์กับเด็กสองคน เขากลับแสดงความรักความห่วงใยราวกับเป็นพ่อ

เช่นเดียวกับ Jerry Maguire ที่ Tom Cruise รับบทเป็นตัวแทนนักกีฬาผู้หยิ่งทะนง แต่กลับค้นพบความรักแท้จากคนที่แตกต่างจากคู่หมั้นคนเดิมโดยสิ้นเชิง

เรื่องราวที่ประทับใจที่สุดเรื่องหนึ่งของ Matthew Dicks เริ่มต้นด้วยความรู้สึกโดดเดี่ยวอ้างว้าง และจบลงด้วยเสียงเรียกของเพื่อนๆ ที่ดังก้องในห้องฉุกเฉินหลังจากเขาประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ที่เกือบคร่าชีวิต นี่คือตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าเรื่องราวที่ทรงพลังต้องมีจุดเริ่มต้นและจุดจบที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง

Dicks ได้เน้นย้ำว่าการเล่าเรื่องที่ยอดเยี่ยมต้องแสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของตัวละคร ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงทางความคิด มุมมอง หรือความรู้สึก

เมื่อผู้เล่าได้กำหนดช่วงเวลา 5 วินาทีที่สำคัญแล้ว นั่นคือจุดจบของเรื่อง จากนั้นให้มองย้อนกลับไปหาจุดเริ่มต้นที่ตรงข้ามกับจุดจบ แล้วร้อยเรียงเหตุการณ์ที่พาผู้ฟังเดินทางจากจุดหนึ่งไปสู่อีกจุดหนึ่งด้วยศิลปะการเล่าเรื่องที่น่าติดตาม

หนึ่งในเทคนิคสำคัญคือการเริ่มต้นด้วยฉากที่มีการเคลื่อนไหว เช่นเดียวกับที่ Christopher Nolan เปิดเรื่อง Dark Knight ด้วยฉากปล้นธนาคารที่โครตเข้มข้น หรือ George Lucas เริ่ม Star Wars: A New Hope ด้วยการไล่ล่าของยานอวกาศในห้วงจักรวาลสุดมันส์ การเริ่มต้นเช่นนี้จะดึงดูดความสนใจของผู้ฟังทันที ทำให้พวกเขาอยากรู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป

อีกวิธีหนึ่งที่ทรงพลังคือการเบี่ยงเบนความสนใจ เหมือนในภาพยนตร์ Ocean’s 11 ที่เปิดเผยแผนการปล้นคาสิโนอย่างละเอียด แต่แล้วทุกอย่างกลับไม่เป็นไปตามที่วางไว้ ทำให้ผู้ชมรู้สึกตึงเครียดและลุ้นระทึกไปกับตัวละคร นักเล่าเรื่องที่เชี่ยวชาญจะสร้างความคาดหวังอย่างหนึ่งให้กับผู้ฟัง แล้วพลิกผันไปสู่เหตุการณ์ที่ไม่มีใครคาดคิด

Dicks ยังได้แนะนำเทคนิคที่เรียกว่า “การโปรยเศษขนมปัง (Breadcrumbing)” โดยการให้ข้อมูลบางส่วนที่ชวนให้ผู้ฟังคาดเดา แต่ไม่มากพอที่จะทำให้เดาถูก เช่นในเรื่องที่เขาต้องการขอเงินค่าน้ำมัน เขาเล่าถึงการพบชุดยูนิฟอร์ม McDonald’s ในรถ แล้วเกิดความคิดบางอย่าง ซึ่งไม่มีใครคาดคิดว่าเขาจะสวมชุดนั้นไปแกล้งทำเป็นเจ้าหน้าที่เก็บเงินบริจาคให้มูลนิธิเด็ก Ronald McDonald

เทคนิคสุดท้ายที่สำคัญคือการชะลอก่อนถึงจุดสำคัญของเรื่อง แทนที่จะรีบเร่งไปสู่การเปิดเผยครั้งใหญ่ นักเล่าเรื่องควรค่อยๆ บรรยายรายละเอียดของสถานการณ์ สร้างความตื่นเต้นให้ค่อยๆ สะสม เหมือนการรอคอยเปิดของขวัญในเช้าวันคริสต์มาส ที่ต้องรอให้ทุกคนในครอบครัวมาพร้อมหน้าก่อนจึงจะได้เปิดกล่องของขวัญออกมา

การเล่าเรื่องที่ดีไม่เพียงสร้างความบันเทิง แต่ยังสร้างสายใยแห่งความเข้าใจระหว่างผู้คน เมื่อเราแบ่งปันช่วงเวลาสำคัญในชีวิต เราได้เปิดโอกาสให้ผู้อื่นเข้าใจประสบการณ์และมุมมองของเรา นำไปสู่การเชื่อมโยงที่มีความลึกซึ้งและยั่งยืน

หนังสือ Storyworthy ของ Matthew Dicks เป็นอีกหนึ่งสุดยอดคู่มือสำหรับผู้ที่ต้องการพัฒนาทักษะการเล่าเรื่อง นำเสนอทั้งทฤษฎีและเทคนิคที่นำไปใช้ได้จริง ผ่านตัวอย่างที่ชัดเจนและน่าสนใจ เป็นหนังสือที่จะช่วยให้ผู้อ่านค้นพบพลังแห่งการเล่าเรื่องที่ซ่อนอยู่ในตัวเอง และเรียนรู้วิธีถ่ายทอดประสบการณ์ชีวิตให้กลายเป็นเรื่องราวที่น่าจดจำ

References :
หนังสือ Storyworthy: Engage, Teach, Persuade, and Change Your Life through the Power of Storytelling โดย Matthew Dicks 

• Facebook
• Twitter
• Line