ในยุคดิจิทัลที่เราอาศัยอยู่ทุกวันนี้ เทคโนโลยีได้กลายเป็นส่วนสำคัญของชีวิตเราอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทุกอย่างตั้งแต่การทำธุรกรรมทางการเงิน การเดินทาง ไปจนถึงการรับบริการทางการแพทย์ ล้วนพึ่งพาระบบดิจิทัลทั้งสิ้น แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นล่าสุดเมื่อวันศุกร์ได้เปิดเผยให้เห็นถึงความเปราะบางของโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีที่เราใช้กันอยู่ทุกวัน

เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา โลกได้เผชิญกับวิกฤตการณ์ทางเทคโนโลยีครั้งใหญ่ที่ส่งผลกระทบต่อหลายภาคส่วนพร้อมกัน ไม่ว่าจะเป็นสถาบันการเงิน โรงพยาบาล สถานีโทรทัศน์ และสายการบินทั่วโลก ต่างประสบปัญหาการหยุดชะงักของระบบไอทีอย่างรุนแรง ส่งผลให้การให้บริการต่างๆ ต้องหยุดชะงักลงชั่วคราว

สาเหตุของปัญหานี้มาจากการอัปเดตซอฟต์แวร์ของบริษัท CrowdStrike ซึ่งเป็นบริษัทด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ชั้นนำ การอัปเดตดังกล่าวส่งผลกระทบต่ออุปกรณ์ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Microsoft Windows จำนวนมาก ทำให้เกิดปัญหาลูกโซ่ไปทั่วโลก

เหตุการณ์นี้ได้เปิดเผยให้เห็นถึงความจริงที่ว่า แม้เราจะพยายามสร้างระบบที่กระจายอำนาจ (decentralized) มากเพียงใด แต่ในท้ายที่สุดแล้ว เราทุกคนก็ยังคงเชื่อมโยงกันอย่างแนบแน่นในโลกดิจิทัล

ลองนึกภาพว่าเราทุกคนอาศัยอยู่ในบ้านหลังใหญ่หลังเดียวกัน แม้ว่าแต่ละคนจะมีห้องส่วนตัวของตัวเอง แต่เมื่อระบบไฟฟ้าในบ้านเกิดขัดข้อง ทุกคนก็ย่อมได้รับผลกระทบไปพร้อมๆ กัน

ผลกระทบจากเหตุการณ์นี้แผ่ขยายไปในวงกว้าง:

1. การเดินทางทางอากาศ: เที่ยวบินกว่า 2,000 เที่ยวต้องถูกยกเลิก และอีก 6,100 เที่ยวต้องล่าช้าออกไป องค์การบริหารการบินแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (FAA) ถึงกับต้องออกมาเตือนว่าอาจมีการหยุดชะงักต่อเนื่องไปจนถึงช่วงสุดสัปดาห์
2. ระบบการเงิน: ลูกค้าของธนาคาร TD Bank และสถาบันการเงินอื่นๆ ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินได้ตามปกติ
3. ระบบสาธารณสุข: โรงพยาบาลและคลินิกหลายแห่งต้องยกเลิกการนัดหมายที่ไม่เร่งด่วนและเลื่อนการผ่าตัดออกไป
4. ระบบขนส่งและโลจิสติกส์: บริการจัดส่งพัสดุและหน่วยงานขนส่งต่างๆ ต้องหยุดชะงักลง
5. ระบบยุติธรรม: ศาลทั่วประเทศได้รับผลกระทบ ทำให้กระบวนการทางกฎหมายต้องล่าช้าออกไป
6. การสื่อสารฉุกเฉิน: ศูนย์รับแจ้งเหตุฉุกเฉิน 911 และศูนย์รับสายที่ไม่ใช่เหตุฉุกเฉินหลายแห่งต้องหยุดให้บริการชั่วคราว

เหตุการณ์นี้ได้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการบริหารจัดการความเสี่ยงในโลกดิจิทัล แม้ว่าเทคโนโลยีจะช่วยให้ชีวิตของเราสะดวกสบายขึ้นมาก แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงที่เราต้องตระหนักและเตรียมพร้อมรับมืออยู่เสมอ

เปรียบเสมือนการเดินทางด้วยเครื่องบิน ที่แม้จะรวดเร็วและสะดวกสบาย แต่หากเกิดปัญหาขึ้นมา ผลกระทบก็อาจรุนแรงกว่าการเดินทางด้วยวิธีอื่น

บทเรียนสำคัญที่เราได้รับจากเหตุการณ์นี้ มีดังนี้:

1. ความสำคัญของการกระจายความเสี่ยง: องค์กรต่างๆ ควรพิจารณาการใช้ระบบหลายระบบควบคู่กันไป เพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาระบบใดระบบหนึ่งมากเกินไป
2. แผนรับมือเหตุฉุกเฉิน: ทุกองค์กรควรมีแผนสำรองและแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนในกรณีที่ระบบหลักล่ม เพื่อให้สามารถดำเนินงานต่อไปได้แม้ในสถานการณ์ฉุกเฉิน
3. การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ: ในช่วงวิกฤต การสื่อสารที่รวดเร็ว ชัดเจน และโปร่งใสมีความสำคัญอย่างยิ่ง ทั้ง CrowdStrike และ Microsoft ได้แสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบด้วยการออกมาชี้แจงสถานการณ์อย่างตรงไปตรงมา
4. ความร่วมมือในอุตสาหกรรม: การทำงานร่วมกันระหว่างบริษัทต่างๆ ในอุตสาหกรรมเดียวกันเพื่อแก้ไขปัญหา จะช่วยให้สามารถรับมือกับวิกฤตได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
5. การลงทุนในความปลอดภัยทางไซเบอร์: องค์กรต่างๆ ควรให้ความสำคัญกับการลงทุนในระบบรักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์ และการฝึกอบรมบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องนี้

ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว เราต้องเรียนรู้ที่จะปรับตัวและเตรียมพร้อมรับมือกับความเสี่ยงใหม่ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา เสมือนการเรียนรู้ที่จะว่ายน้ำในมหาสมุทรดิจิทัลที่กว้างใหญ่และไม่หยุดนิ่ง

ในขณะเดียวกัน เหตุการณ์นี้ก็ได้เปิดเผยให้เห็นถึงข้อจำกัดของแนวคิดการกระจายอำนาจ (decentralization) ที่หลายคนเชื่อว่าจะเป็นทางออกสำหรับปัญหาในโลกดิจิทัล แม้ว่าเราจะมีสกุลเงินดิจิทัลที่กระจายอำนาจ แต่เราก็ยังต้องพึ่งพาแพลตฟอร์ม Exchange ที่ต้องจดทะเบียนกับรัฐบาล หรือแม้แต่บริการแชร์ที่พักและรถยนต์อย่าง Airbnb และ Uber ก็ยังต้องเก็บข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้บริการเพื่อให้ระบบสามารถทำงานได้

เปรียบเสมือนการสร้างเมืองใหม่บนเกาะกลางทะเล แม้จะมีความเป็นอิสระในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังต้องเชื่อมโยงกับโลกภายนอกผ่านสะพานหรือเรือขนส่ง ไม่สามารถแยกตัวออกจากระบบนิเวศของโลกได้อย่างสมบูรณ์

ในท้ายที่สุด บทเรียนสำคัญที่สุดจากเหตุการณ์นี้คือ การตระหนักถึงความเชื่อมโยงกันอย่างลึกซึ้งของโลกดิจิทัลที่เราอาศัยอยู่ แม้ว่าเราจะพยายามสร้างระบบที่กระจายอำนาจและมีความยืดหยุ่นมากเพียงใด แต่เราก็ยังคงต้องเผชิญกับความเสี่ยงร่วมกัน การสร้างความสมดุลระหว่างนวัตกรรมและความปลอดภัย ระหว่างความเป็นส่วนตัวและประโยชน์ส่วนรวม จึงเป็นความท้าทายที่สำคัญสำหรับทุกภาคส่วนในสังคมดิจิทัล

เราทุกคนกำลังนั่งเรือลำเดียวกันในมหาสมุทรดิจิทัล การร่วมมือกันเพื่อนำทางเรือลำนี้ให้ผ่านพ้นพายุและมรสุมไปได้ จึงเป็นหน้าที่ของเราทุกคน

ในขณะที่เรากำลังก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ของเทคโนโลยี ไม่ว่าจะเป็น AI, IoT, หรือ 5G เราต้องไม่ลืมที่จะเรียนรู้จากบทเรียนในอดีต และเตรียมพร้อมสำหรับความท้าทายใหม่ๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อสร้างโลกดิจิทัลที่ปลอดภัย มั่นคง และยั่งยืนสำหรับทุกคน

References :
https://www.tekedia.com/the-crowdstrike-lesson-our-world-united-by-bits-and-bytes/
https://www.fastcompany.com/91159564/crowdstrike-outage-tech-infrastructure-lessons
https://www.prweek.com/article/1881433/about-serious-crisis-one-imagine-%E2%80%93-comms-lessons-global-outage
https://www.acecloudhosting.com/blog/what-is-crowdstrike/