เป็นสิ่งที่น่าสนใจนะครับ ที่เราได้เห็นเหล่าผู้ช่วยดิจิทัลของบริษัทยักษ์ใหญ่ส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น Alexa หรือ Siri มักจะได้รับชื่อและเสียงที่ฟังดูเป็นผู้หญิงก่อนเสมอ

สิ่งเหล่านี้มันก็ได้เกิดข้อถกเถียงขึ้น ทำไมต้องให้ผู้ช่วยดิจิทัลเหล่านี้ เป็นเพศหญิง ซึ่งมันอาจจะสื่อมุมมองแบบเหมารวมว่าเพศหญิงเป็นเพศที่ต่ำต้อย หรือ อยู่ในภาวะจำยอมหรือเปล่า

แต่การศึกษาใหม่จาก Journal of Experimental Social Phychology ได้กล่าวถึงข้อดีอย่างน้อยหนึ่งประการในการระบุเพศให้กับเทคโนโลยี AI เหล่านี้ นั่นก็คือ จะทำให้ผู้คนผูกพันกับมันมากขึ้น

มันไม่ได้สำคัญว่าหุ่นยนต์จะเป็นชายหรือหญิง แต่นักวิจัยพบว่า ผู้คนจะมองว่าผลิตภัณฑ์นี้ดูเหมือนมนุษย์มากขึ้นหากมีเพศ ซึ่งจะเพิ่มความรู้สึกผูกพันกับผลิตภัณฑ์ สิ่งที่ตามมาก็คือผู้คนมีแนวโน้มที่จะชอบเทคโนโลยีเหล่านี้มากขึ้นและมีโอกาสซื้อหรือใช้บริการสูงกว่าการไม่ระบุเพศสภาพให้กับมัน

มีการทดลองหนึ่ง ที่นักวิจัยได้วิเคราะห์ความคิดเห็นในส่วน Review สินค้าในเว็บไซต์อย่าง Amazon เกี่ยวกับหุ่นยนต์ดูดฝุ่น 6 ตัว

พวกเขาพบว่าผู้ใช้ที่เรียกเครื่องดูฝุ่นของตนเองว่า “เขา” หรือ “เธอ” ใน Review นั้นจะฟังดูมีความใกล้ชิดกับเครื่องดูดฝุ่นมากกว่าและที่สำคัญยังให้คะแนนที่สูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ

ในการศึกษาอื่น นักวิจัยได้ถามคำถามหลายชุดกับเจ้าของเครื่องดูดฝุ่น รวมถึงวิธีที่พวกเขาจะให้คะแนนความเป็นมนุษย์ของเครื่องดูดฝุ่นของพวกเขา และพวกเขารู้สึกอย่างไรก็ข้อความเช่น “ฉันรู้สึกผูกพันกับเครื่องดูดฝุ่นของฉัน” และ “ฉันรักเครื่องดูดฝุ่นของฉัน”

ผลการวิจัยพบว่าผู้ที่มีการกำหนดเพศสภาพให้กับเครื่องดูดฝุ่นนั้นจะมองว่าวัตถุนั้นมีความเป็นมนุษย์มากกว่าและผูกพันกับสิ่ง ๆ นั้น (เครื่องดูดฝุ่น) มากกว่า

นักวิจัยยังได้ทำการศึกษา อีกสองเรื่อง โดยกลุ่มผู้เข้าร่วมได้อธิบายเกี่ยวกับยานพาหนะไร้คนขับแบบใหม่ที่มีการสมมติขึ้น พวกเขาพบว่าเมื่ออธิบายรถโดยใช้สรรพนามระบุเพศหรือชื่อตามเพศ เช่น Jasper, Iris ผู้คนมักจะมองว่ารถเป็นมนุษย์และผูกพันกับรถมากกว่าผู้เข้าร่วมวิจัยที่อธิบายรถโดยที่ไม่มีการระบุเพศ

เมื่อ ChatGPT ไม่ได้มีการระบุเพศ

เทคโนโลยีสุดล้ำใหม่ล่าสุดอย่าง ChatGPT นั้น เมื่อไม่ได้มีการระบุเพศมันอย่างชัดเจน ทำให้คนที่รู้สึกกับมันเหมือนหุ่นยนต์ ที่ไร้ความรู้สึกมากกว่าอย่างเห็นได้ชันน

ใน forum อย่าง Reddit ที่มีการมาโหวตกันว่า ChatGPT ควรจะมีเพศใด ผลที่ออกมาคือ 60 คนให้เป็นเพศชาย , 37 ให้เป็นเพศหญิง ส่วนอีก 138 คน ไม่ได้ระบุเพศ

ความเห็นที่น่าสนใจที่เกิดขึ้นใน forum เช่น มันน่าจะเป็นผู้หญิงเพราะ ChatGPT เปรียบเสมือนบรรณารักษ์สาวใส่แว่นที่มีเสน่ห์ ใจดีและเข้าอกเข้าใจ หรือ บางคนที่คิดว่ามันควรเป็นผู้ชาย เพราะชุดข้อมูลที่มันเรียนรู้ส่วนใหญ่มาจากผู้ชาย

ส่วนตัวเท่าที่ผมลองใช้ ChatGPT ก็มองว่าการไม่ระบุเพศให้กับมันอย่างชัดเจน มันก็ส่งผลจริง ๆ เราะไม่ได้มีความผูกพันกับมันเหมือนกับ Siri หรือ Alexa ที่มีการระบุเพศมันอย่างชัดเจน

แล้วคุณล่ะ มีความคิดเห็นอย่างไร กับเพศสภาพของหุ่นยนต์ อย่าลืมมาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันนะครับ?

References :
https://www.wired.com/story/robot-gender-stereotypes/
https://www.wsj.com/amp/articles/benefits-drawbacks-of-giving-ai-gender-4f1b2a2b
https://www.reddit.com/r/OpenAI/comments/10ga2u1/what_gender_do_you_give_chatgpt/