Cyprus Moment x Silicon Valley Bank ประวัติศาสตร์ไม่ได้ซ้ำรอยเสมอไป  แต่มันจะเกิดขึ้นในลักษณะที่คล้ายๆกัน

Bitcoin ราคาพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วจากวิกฤตการธนาคารในไซปรัสในเดือนมีนาคม 2013 โดยพุ่งขึ้นถึง 178% เป็น 93 ดอลลาร์ในเดือนนั้น และแตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 265 ดอลลาร์ในเดือนพฤษภาคม 2013 ย้อนกลับไปในตอนนั้น มีรายงานของผู้ที่ถือครองเงินยูโรและรูเบิลรัสเซียที่เริ่มกระจายการลงทุนไปยัง bitcoin หลังจากเห็นการปิดตัวของธนาคารในไซปรัส

“เมื่อสิบปีที่แล้ว มีธนาคารแห่งหนึ่งในไซปรัสเต็มไปด้วยตู้เอทีเอ็มที่ว่างเปล่า เหตุการณ์นี้กระตุ้นราคา Bitcoin พุ่งสูงขึ้นครั้งใหญ่ที่สุด (ในแง่เปอร์เซ็นต์) ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 45 ดอลลาร์ เป็น 260 ดอลลาร์ ในหนึ่งเดือน Cumberland ยักษ์ใหญ่ด้านการซื้อขาย crypto ทวีตเมื่อต้นวันจันทร์ที่ผ่านมา

ความน่าสนใจก็คือการล่มสลายของ Silicon Valley Bank (SVB) อาจเป็นข่าวดีสำหรับ bitcoin (BTC) เฉกเช่นเดียวกับที่เคยเกิดขึ้นกับวิกฤติไซปรัส

วิกฤตไซปรัส ในปี 2013 ที่ตอกย้ำข้อบกพร่องในระบบธนาคารแบบดั้งเดิม และทำให้เหล่าผู้คนเริ่มหันมามองไปที่ BTC ที่ต่อต้านการเข้ามาควบคุมสิ่งต่าง ๆ ของธนาคารกลาง

วิกฤตการณ์ที่ SVB เริ่มขึ้นเมื่อต้นสัปดาห์ที่แล้ว ท่ามกลางการขึ้นดอกเบี้ยนโยบายของธนาคารกลางสหรัฐ (FED) ที่รุนแรงในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน จาก 0.25% ไปที่ 4.75% ในระยะเวลาไม่ถึง 1 ปีที่ผ่านมา เพื่อปราบเงินเฟ้อ และขณะเดียวกันก็เพิ่มต้นทุนทางการเงินด้วย

การขึ้นดอกเบี้ยนโยบายของธนาคารกลางสหรัฐ (FED) ที่รุนแรงในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน (CR:9News)
การขึ้นดอกเบี้ยนโยบายของธนาคารกลางสหรัฐ (FED) ที่รุนแรงในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน (CR:9News)

สิ่งนี้ส่งผลให้บริษัทที่ต้องใช้เงินลงทุนที่มาก และต้องเร่งขยายตลาด อย่าง Startup และธุรกิจเงินร่วมลงทุน (Venture Capital) ซึ่งเป็น “ลูกค้าหลัก” ธนาคาร Silicon Valley หรือธนาคาร SVB ประสบปัญหาทางการเงิน ระดมทุนลำบาก จึงเลือกถอนเงินฝากจากธนาคาร SVB จำนวนมาก

การเข้าถอนเงินของบริษัท Startup จำนวนมาก ทำให้ธนาคาร SVB ขาดสภาพคล่อง เพราะเงินสำรองของธนาคารจำนวนมากอยู่ใน “พันธบัตรระยะยาว” 

ดังนั้น “เพื่อไม่ให้ผิดนัดชำระเงินฝากลูกค้า” ธนาคารจึงจำเป็นต้องขายขาดทุนพอร์ตพันธบัตรระยะยาวออกไป 2.1 หมื่นล้านดอลลาร์ รับรู้ขาดทุนจริงทันที 1.8 พันล้านดอลลาร์ และทำให้ขาดสภาพคล่อง

สิ่งที่ตามมาคือ Bank Run (การที่ผู้ฝากเงินเชื่อว่าธนาคารจะล้มละลาย เลยทำการถอนและปิดบัญชีเงินฝากเป็นจำนวนมาก) ผู้ฝาก SVB ต่างแเพื่อมาถอนเงิน โดยมีการถอนเงินฝากทั้งหมดถึง 42 พันล้านดอลลาร์ในวันพุธ ซึ่งเกือบ 25% ของฐานเงินฝากทั้งหมด 173 พันล้านดอลลาร์

Bank Run เกิดขึ้นเนื่องจากรูปแบบของ Fractional Banking ธนาคารต้องกันเงินที่ฝากไว้เป็นทุนสำรองเพียงบางส่วน ธนาคารใช้เงินฝากของลูกค้าเพื่อปล่อยสินเชื่อเพื่อกระตุ้นกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และให้ดอกเบี้ยเงินฝากของลูกค้า ซึ่งโดยปรกติระบบจะถือว่า ณ จุดใดก็ตาม จะไม่มีปัญหาเรื่องสภาพคล่อง

อย่างไรก็ตาม สมมติฐานดังกล่าวถูกทำลายเมื่อความเชื่อมั่นของลูกค้าหมดไป เช่นเดียวกับในกรณีของ SVB ซึ่งนำไปสู่การถอนเงินที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและการขาดแคลนสภาพคล่องของธนาคาร

หน่วยงานกำกับดูแลมักจะเข้ามาหลังจากเกิดเหตุการณ์ Bank Run ทำการยึดหรือควบคุมเงินฝาก ทางออกของวิกฤตการธนาคารในไซปรัสในปี 2013 หน่วยงานกำกับดูแลได้เข้ามาจัดเก็บภาษี 15.6% กับผู้ฝากเงินที่มีฐานะร่ำรวย เพื่อที่จะได้ไม่ต้องเก็บภาษีจากบัญชีเงินฝากขนาดเล็ก

ในกรณีของ SVB หน่วยงานกำกับดูแลของสหรัฐเข้าควบคุมเงินฝากและปิดธนาคารในวันศุกร์ ในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ฝ่ายบริหารของ Biden ประกาศว่าผู้ฝาก SVB ทุกคนสามารถเข้าถึงเงินของตนได้ตั้งแต่วันจันทร์ 

การประกาศดังกล่าวเกิดขึ้นในขณะที่ Signature Bank (SBNY) ก็ถูกปิดไปเช่นเดียวกัน ซึ่งเป็นสัญญาณของความตื่นตระหนกที่แพร่กระจายอย่างรวดเร็วในภาคการธนาคาร

Signature Bank ที่ถูกปิดตามกันไป (CR:Reeuters)
Signature Bank ที่ถูกปิดตามกันไป (CR:Reuters)

แม้ว่ามาตรการที่ใช้เพื่อจัดการกับวิกฤต SVB จะไม่เข้มงวดเท่ากับมาตรการที่ใช้กับไซปรัส แต่มันได้ตอกย้ำประเด็นที่ว่าเงินของลูกค้าไม่ปลอดภัยในธนาคารที่มีการควบคุมอย่างที่เราเชื่อกัน 

ประเด็นนี้แตกต่างจาก bitcoin ในฐานะเครือข่ายแบบ peer-to-peer ที่กระจายอำนาจและสกุลเงินดิจิทัลที่มีการป้องกันการเข้ามายึดครองจากหน่วยงานใด ๆ ซึ่งเครือข่ายจะอำนวยความสะดวกในการดูแลเงินด้วยตนเอง

“Not your keys, not your coins” เป็นบทเรียนที่ต้องเรียนรู้เมื่อเกิดเหตุการณ์เหล่านี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า” Mike Fay ผู้เขียน Blockchain Reaction กล่าวถึงนักลงทุน การล่มสลายของ SVB และ Silvergate Capital และวิกฤตการธนาคารในไซปรัสในปี 2013

“มันง่ายมากที่ผู้ฝากเงินจะรู้สึกสบายใจ แล้วมองอย่างโลกสวยว่าเหล่าสถาบันการเงินมีความปลอดภัยและได้รับการควบคุมอย่างดี แต่ประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นว่าธนาคารสามารถทำการเดิมพันในสิ่งที่แย่ได้เช่นเดียวกัน” Fay กล่าวเสริม

และดูเหมือนจะเป็นเรื่องบังเอิญเมื่อ Bitcoin มีราคาเพิ่มสูงขึ้นมากกว่า 15% ตั้งแต่วันศุกร์ โดยเพิ่มขึ้นจากระดับต่ำสุดในรอบสองเดือนใกล้ 22,500 ดอลลาร์

“ประวัติศาสตร์ไม่ได้ซ้ำรอยเสมอไป  แต่มันจะเกิดขึ้นในลักษณะที่คล้ายๆกัน” Cumberland กล่าวเสริม

References :
https://corporatefinanceinstitute.com/resources/economics/fractional-banking/
https://www.coindesk.com/markets/2023/03/13/silicon-valley-bank-crisis-a-cyprus-moment-for-bitcoin-crypto-observers/
https://www.bangkokbiznews.com/finance/1057560
https://www.siamturakij.com/news/315-วิกฤติ-ไซปรัส-สะเทือนโลก-แผนสหภาพธนาคารยูโรสะดุด