กลายเป็นประเด็นที่น่าสนใจมาก ๆ นะครับที่ตอนนี้ตลาดสมาร์ทโฟนที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่างประเทศจีนกำลังประสบปัญหาอย่างหนัก บริษัทวิจัยไอดีซีระบุว่า จีนมีการส่งมอบโทรศัพท์ ลดลง 14.7% ในไตรมาสที่สอง และกลุ่มบริษัทขนาดใหญ่มูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ของอุตสาหกรรมเช่น Xiaomi Corp., Vivo และ Oppo ต่างก็รายงานว่ายอดขายลดลงอย่างมากหลาย
ปัจจัยที่ผลักดันให้ตกต่ำนั้นรวมถึงนโยบาย Covid Zero ที่เข้มงวดจากรัฐบาลจีน ซึ่งส่งผลกระทบกับอุปสงค์ แต่ปัญหาที่ใหญ่กว่านั้นก็คือสิ่งที่ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนของประเทศจีนหวาดกลัวมานานแสนนานแล้วต่างหาก
ความเฟื่องฟูของสมาร์ทโฟนที่มีอายุมากกว่า 10 ปีของจีน ซึ่งได้รับแรงหนุนจากผู้ซื้อรายใหม่และการอัพเกรดที่ไม่มีวันจบสิ้น ที่ตอนนี้มีแนวโน้มว่าจะสิ้นสุดลง
จีนกระตือรือร้นที่จะกลายเป็นประเทศแห่ง Smartphone เมื่อสิบปีที่แล้ว ใช้เงินทุนของรัฐเพื่อสร้างสถานีฐาน 4G ในเกือบทุกหมู่บ้าน
นั่นทำให้แบรนด์อย่าง Oppo และ Vivo สามารถขายอุปกรณ์ที่สอดรับกับเทรนด์ใหม่ที่เกิดขึ้นให้กับผู้คนหลายร้อยล้านคนในพื้นที่ชนบท ซึ่งส่วนใหญ่ไม่เคยลองใช้มือถือแบบหน้าจอสัมผัสมาก่อน
Apple Inc., Samsung Electronics Co. และ Motorola เจาะกลุ่มชาวเมืองที่เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีด้วยตัวเลือกที่มีราคาแพงกว่า และดูไฮโซกว่า
ไม่นานมานี้ ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนมองเห็นโอกาสในขณะที่จีนผลักดันเครือข่าย 5G ขั้นสูง แต่มีเพียงไม่กี่คนที่เห็นปัญหาที่เกิดขึ้นแล้ว
ปัญหาสำคัญคือตลาดสมาร์ทโฟนขนาดใหญ่ของจีนอิ่มตัวอย่างมาก ประเทศมีบัญชีโทรศัพท์มือถือที่ใช้งาน มากกว่า 1.6 พันล้านบัญชีภายในสิ้นปีที่แล้ว เมื่อเทียบกับประชากร 1.4 พันล้านคน อัตราการเจาะตลาดนั้นสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกและนำไปสู่การแข่งขันที่รุนแรงความจำเป็นในการเปลี่ยนโทรศัพท์ก็ลดลงเช่นกัน
วงจรชีวิตของสมาร์ทโฟนนั้นยาวนานขึ้น และสามารถยืดออกไปได้อีกเมื่อสถานการณ์ทางเศรษฐกิจไม่ดี ราคาของบริการ 5G ได้กระตุ้นให้ผู้คนจำนวนมากในประเทศจีนเลิกสนใจ เพราะเพียงแค่สมัครสมาชิก 4G ก็เพียงพอแล้วสำหรับการใช้งานขั้นพื้นฐาน
โทบี้ จู นักวิเคราะห์ของบริษัทวิจัย Canalys กล่าวว่า “ ผู้บริโภคชาวจีนกำลังระงับการใช้จ่ายกับสมาร์ทโฟน” แบรนด์โทรศัพท์หวังว่าการส่งเสริมการขายออนไลน์ครั้งใหญ่ในเดือนมิถุนายนจะกระตุ้นอุปสงค์ได้อีกครั้ง
แต่การผลักดันในเรื่องดังกล่าวกลับล้มเหลวไม่เป็นท่า แม้แต่ Apple ที่มีผลิตภัณฑ์ระดับพรีเมียมก็ยังเสนอส่วนลดสำหรับผลิตภัณฑ์อย่าง iPhone ซึ่งทั้งหมดก็เพื่อดึงดูดผู้ซื้อที่มีตัวเลือกมากมาย
ในขณะเดียวกันข้อจำกัดด้านโควิดที่เข้มงวดของจีนก็มีผลกับทุกธุรกิจ การล็อกดาวน์ทำให้ภาคการค้าปลีก โลจิสติกส์ และภาคการผลิตหยุดชะงัก
นักวิเคราะห์หลายคนเชื่อว่าอุปสงค์จะฟื้นตัวและอุตสาหกรรมจะสามารถฟื้นตัวได้อีกครั้ง แต่มีเพียงไม่กี่คนที่คาดหวังว่ายุคทองของการสร้างอาณาจักรของสมาร์ทโฟนของประเทศนั้นจะกลับมาเป็นเหมือนเดิมได้
บทสรุป
ส่วนตัวผมเองก็มองว่าไม่ใช่แค่จีนเพียงเท่านั้นที่ถึงจุดอิ่มตัว มีอีกหลายประเทศที่วงการสมาร์ทโฟน แทบจะถึงทางตัน เมื่อผู้ใช้งานสามารถใช้งานมือถือเก่า ๆ ทำได้ทุกอย่างไม่ต่างจากมือถือเรือธงที่ขยันออกมาทุกปี
การผลักดันเทคโนโลยีอย่างจอพับก็ดูเหมือนจะจุดประกายให้คนกลุ่มเล็ก ๆ เพียงเท่านั้น ไม่สามารถเข้าสู่กระแสตลาด mass ได้
ด้วยนวัตกรรมที่ไม่มีอะไรที่ Wow มานานแล้ว จากกลุ่มบริษัทมือถือยักษ์ใหญ่ทั้งหลาย และคนส่วนใหญ่ก็แทบจะมีสมาร์ทโฟนใช้กันหมดแล้ว โดยเฉพาะในประเทศที่กำลังพัฒนาหรือ ประเทศที่พัฒนาแล้ว
เป็นโจทย์ที่ท้าทายมาก ๆ สำหรับบริษัทมือถือยักษ์ใหญ่ ว่าจะทำอย่างไรกับการที่ตลาดใกล้มาถึงทางตันเต็มที ต้องเร่งสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ออกมาเพื่อดึงดูดใจผู้บริโภค ที่เรียกเสียงฮือฮา ๆ ในทุก ๆ ปีเหมือนในอดีตให้ได้อีกครั้งนั่นเองครับผม
References :
https://www.cnii.com.cn/ssgx/202201/t20220126_353992.html
https://www.canalys.com/newsroom/china-smartphone-market-Q2-2022
https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2022-08-12/china-s-smartphone-golden-era-is-fading-a-sales-sink
https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId=prAP49549622
https://slashdot.org/story/22/08/12/1414259/chinas-golden-era-of-smartphones-is-ending