มันเป็นความสัมพันธ์ที่มีความซับซ้อน อย่างแปลกประหลาด ระหว่าง บิล เกตส์ และ สตีฟ จ๊อบส์ ยุคแรกของการปฏิวัติ คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล ทั้งคู่ เป็นคู่แข่งที่ขับเคี่ยวกันอย่างหนักมาก ๆ แทบจะเป็นศัตรู คู่อาฆาต กันเลยด้วยซ้ำ

เหตุการณ์สำคัญที่เป็นจุดแตกหักของทั้งคู่น่าจะเป็นเรื่องที่ บิล เกตส์ ที่ถูกมองว่าทำการลอกระบบปฏิบัติการ macintosh ที่เป็น user interface แบบใหม่ในสมัยนั้น ไปทำแข่งกลายเป็น ระบบปฏิบัติการ Windows ที่เป็นที่นิยมทั่วโลก อย่าง Windows 1.x – 3.x

ในปี 1985 สตีฟ จ๊อบส์ ในวัยขึ้นเลขสาม เริ่มปีที่ 30 ของอายุด้วยการถูกไล่ออกจาก Apple บริษัทที่เขาสร้างมากับมือ

แต่หลังจากนั้นในอีก 10 ปีต่อมา ในปี 1995 เมื่อ สตีฟ จ๊อบส์ อายุ ครบ 40 ปีบริบูรณ์ เขาก็กลับมาสู่บ้านหลังเดิม เพื่อสร้างตำนานบทใหม่ให้กับ Apple อีกครั้ง

กาลเวลาที่เปลี่ยนไปมันทำให้ จ๊อบส์ เติบโตขึ้นอีกระดับ วุฒิภาวะทางอารมณ์ ของเขาก็ดีขึ้นกว่าเก่าเป็นอย่างมาก มันเป็นการกลับมาคุมบังเหียน Apple ในรอบที่ 2 ด้วยสถานะของบริษัท Apple ที่ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป

Apple ไม่ได้เป็นผู้นำระดับต้น ๆ ในตลาดคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลอีกต่อไป สถานะทางการเงินก็ง่อนแง่น ใกล้เข้าสู่ภาวะล้มละลายเต็มที มันถึงเวลาที่จ็อบส์เองต้องหันกลับมาพึ่งพา บิล เกตส์ ศัตรู คู่อาฆาต ในอดีตของเขา

Macworld Boston , สิงหาคม 1997

หลังจากการประกาศตัวรับตำแหน่ง CEO อย่างเป็นทางการของ จ๊อบส์ ก็ทำให้มูลค่าหุ้นของ Apple นั้นพุ่งจาก 13 ดอลลาร์ ขึ้นไปถึง 20 ดอลลาร์ ภายในเดือนเดียวเพียงเท่านั้น

งานเปิดตัวครั้งแรกต่อหน้าสาวกตัวจริงของ Apple คือ งาน Macworld Boston ในเดือนสิงหาคมปี 1997 เหล่าสาวกกว่า 5,000 ต่างรอคอยการกลับมาของ ฮีโร่ ของเขา

เพียงแค่เริ่มการปรากฏตัวบนเวที  เหล่าสาวก ต่าง ตะโกนเรียกร้อง แห่เชียร์ เสียงร้อง สตีฟ สตีฟ สตีฟ ๆๆๆ  ดังสนั่นฮอล์ที่ใช้ในการจัดงานประชุม

มันเป็นการนำเสนอวิสัยทัศน์ ใหม่ของ Apple หลังจากที่ก่อนหน้านี้ สถานการณ์ของ Apple กำลังแย่ลงไปเรื่อย ๆ ยอดขายตกไปกว่า 30% ภายในเพียงแค่ 2 ปีเท่านั้น 

สิ่งที่ทำก่อนหน้าในช่วงที่เขาไม่อยู่นั้น เป็นการเดินทางที่ผิดพลาดของ Apple มันไม่มีนวัตกรรมใหม่ ๆ ออกมาจาก Apple เลย มันเปรียบเหมือนบริษัทที่เน้นจะขาย ๆ ๆ  และยัดเยียดสินค้าให้กับลูกค้าเพียงอย่างเดียว โดยไม่สนใจว่า เหล่าสาวกของ Apple ต้องการอะไร

ลูกค้าของ Apple ไม่เหมือนลูกค้าบริษัทอื่น ๆ พวกเขาต้องการความแตกต่าง ที่จะซื้อสินค้าของ Apple แต่ทิศทางของบริษัทในอดีตก่อนหน้านี้ กลับทำในสิ่งที่ตรงกันข้าม ทำให้ลูกค้าค่อย ๆ หายไปจาก Apple 

จ็อบส์กล่าวในเวทีดังกล่าว ว่า Apple ในยุคใหม่นั้นจะต้องสร้างสิ่งที่เหล่าสาวก Apple ต้องการ มันต้องเป็นสิ่งที่พิเศษ กว่าที่มีอยู่ในตลาด และต้องคิดแตกต่าง ตั้งแต่ต้นใหม่ทั้งหมด

แม้คำกล่าวของ จ๊อบส์ ในงานดังกล่าว มันเป็นเพียงการปลุกขวัญกำลังใจให้กับเหล่าสาวก Apple ว่า ตอนนี้ ถึงเวลาที่ Apple กำลังจะกลับมาแล้ว ซึ่งมันเป็นคำพูดง่าย ๆ แบบเดิมที่จ๊อบส์ใช้พูดเป็นประจำ

แต่ต้องบอกว่ามันมีความหมายต่อเหล่าสาวก Apple เป็นอย่างมาก ระหว่างที่กำลังฟังจ๊อบส์พูดในงาน นั้น เหล่าสาวกต่างมองหน้ากัน จับมือกัน หลาย ๆ คนถึงกับกลั้นน้ำตาเอาไว้ไม่อยู่ เพราะ ฮีโร่ ของเขา พร้อมที่จะกลับมาปลุก Apple ให้กลับมายิ่งใหญ่อีกครั้งแล้ว

เปลี่ยนจากศัตรูสู่มหามิตร

สำหรับ จุด climax ของงาน Macworld Boston ในปี 1997 จะเป็นอะไรไปไม่ได้นอกเสียจากการปรากฏภาพของ Microsoft มาเป็น พาร์ทเนอร์ ทางธุรกิจใหม่ของ Apple ซึ่งเป็นสิ่งที่แฟน ๆ สาวก Apple ถึงกับอึ้งกันเลยทีเดียวเมื่อเห็นภาพนี้ครั้งแรก

Apple และ Microsoft นั้นเป็นศัตรูกันมากว่า ทศวรรษ มีการต่อสู้ทั้งผลิตภัณฑ์ รวมถึงการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา มากมาย ที่อยู่ในชั้นศาล

แม้ว่าในสมัย ที่ จอห์น สคัลลีย์ ขึ้นมาเป็น CEO ของ Apple นั้นจะมีการเจรจายอมความ ให้ Microsoft ชดใช้ค่าเสียหายจากการ copy user interface แต่ก็ดูเหมือนท่าทีของสงครามระหว่างบริษัททั้งสองก็ยังคงไม่จบกันง่าย ๆ 

ไม่ต้องคิดถึงความเป็น พาร์ทเนอร์ทางธุรกิจ ที่ทั้งสองบริษัท ไม่มีทางจะร่วมมือกันได้ในอดีต Microsoft นั้นแทบจะไม่พัฒนา product หลักอย่าง Microsoft word หรือ Excel ให้กับ ระบบปฏิบัติการ macintosh ของ Apple เลย

แม้จะมีความพยายามเจรจากันในยุคของ เอเมลิโอ ขึ้นเป็น CEO ของ apple บ้าง แต่ด้วยเงื่อนไขทางธุรกิจที่ซับซ้อน ทำให้การเจรจาล่าช้าออกไปมาก จนถึงการกลับมาของ จ๊อบส์ ในรอบที่สอง

จ๊อบส์ ต้องการให้ deal ทุกอย่างกับ microsoft ง่ายขึ้น โดยมีการนัดคุยกันที่บ้านของจ๊อบส์ เพื่อตัดปัญหา เรื่องความยุ่งยากทั้งหมด โดยคุยกันแบบง่าย ๆ กับ เกตส์ และสุดท้าย ทั้งคู่ก็ได้ตกลงเป็น พาร์ทเนอร์ธุรกิจกันในที่สุด

ในงาน Macworld ปีนั้น สิ่งที่ เซอร์ไพรซ์แฟน ๆ มากที่สุดคงจะเป็น การขึ้น projector หน้าจอขนาดใหญ่ และ บิล เกตส์ ได้ทำการ วีดีโอ คอลผ่านระบบดาวเทียม (ในสมัยนั้น)  เข้ามายังงานดังกล่าวด้วย

มันเป็นการ deal กันทางธุรกิจ ล้วน ๆ เพื่อ Apple สามารถที่จะก้าวต่อไปได้ จ๊อบส์ ต้องลดทิฐิ ตัวเองลง และหันไปจับมือกับ Microsoft โดย Microsoft นั้นจะนำผลิตภัณฑ์ หลักของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็น word , excel มาลงในระบบปฏิบัติการ macintosh ตัวใหม่ของ Apple

และที่สำคัญนั้น Microsoft ยังได้เข้ามาลงทุนใน Apple ซึ่งเป็นเรื่องที่เหลือเชื่อมาก ๆ ว่าศัตรูเก่า คู่อาฆาต อย่าง Microsoft จะเข้ามาลงทุนใน Apple โดยลงเงินมูลค่า 150 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในบริษัท apple โดยเป็นหุ้นแบบไม่มีเสียงโหวตในคณะกรรมการบริษัท

มรดกของข้อตกลงดังกล่าว

ในช่วง 21 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่เดือนสิงหาคมปี 1997 นั้น มูลค่าหุ้นของ Apple ได้พุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วทั้งในแง่ของมูลค่าผู้ถือหุ้น ภาพลักษณ์ของแบรนด์ และยังส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของโลกเรามากมาย

การถือกำเนิดขึ้นของ iPod, iPhone, iPad และ การเกิดใหม่ของ Apple ได้ทำให้พวกเขากลายเป็นแบรนด์ที่มีคุณค่ามากที่สุดในโลก และเปลี่ยนแปลงโลกเราอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน

แน่นอนว่า Apple และ Microsoft ยังคงรักษาวัฒนธรรมที่แยกจากกันซึ่งมักจะแข่งขันซึ่งกันและกัน และทั้งสองบริษัทยังคงต่อสู้กันอย่างหนักหน่วงโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับแคมเปญ “Get a Mac” ของ Apple ที่เริ่มตั้งแต่ปี 2006 ถึง 2009

สำหรับการลงทุน 150 ล้านดอลลาร์นั้น Microsoft ขายหุ้นนั้นคืนให้กับ Apple ในปี 2003 ตามข้อตกลงที่ทั้งคู่ทำขึ้น นั่นหมายถึงการลงทุนใน Apple ของ Microsoft ที่ 150 ล้านดอลลาร์ หากพวกเขาเก็บไว้ ในตอนนี้จะมีมูลค่าประมาณ 52,600 ล้านดอลลาร์

แต่ก็ต้องบอกว่าหากข้อตกลงดังกล่าวกับ Microsoft ไม่ได้เกิดขึ้นในปี 1997 Apple ก็คงจะล้มละลายไปแล้ว และตำนานต่าง ๆ ที่ สตีฟ จ็อบส์ ได้สร้างไว้ในภายหลังมันคงไม่มีทางเกิดขึ้นได้อย่างแน่นอน

และตามที่ปกนิตยสาร Time ฉบับตำนานที่ขึ้นภาพจ็อบส์บนหน้าปก ซึ่งเป็นภาพที่เขากำลังบอกกับ บิล เกตส์ว่า “ขอบคุณนะ บิล โลกนี้น่าอยู่ขึ้น”

References : https://www.forbes.com/sites/connieguglielmo/2012/10/07/a-steve-jobs-moment-that-mattered-macworld-august-1997
https://www.wired.com/2009/08/dayintech-0806/
https://appleinsider.com/articles/18/08/06/august-6-1997—-the-day-apple-and-microsoft-made-peace