มากกว่า 50% ของผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยการได้รับเชื้อ Covid-19 ขั้นรุนแรงพบว่ามีความเสียหายต่อหัวใจ แม้กระทั่งหลายเดือนหลังจากที่พวกเขาออกจากโรงพยาบาลไปแล้วก็ตาม
การศึกษาที่ตีพิมพ์ใน European Heart Journal ได้ศึกษาผู้ป่วย 148 รายจากโรงพยาบาล 6 แห่งทั่วกรุงลอนดอนสหราชอาณาจักรและพบว่าผู้ป่วยที่มี COVID-19 ขั้นรุนแรงรวมทั้งระดับโปรตีนที่เรียกว่า Troponin สูงขึ้น มีแนวโน้มที่จะสร้างความเสียหายต่อหัวใจ .
Troponin จะถูกปล่อยออกสู่กระแสเลือดเมื่อกล้ามเนื้อหัวใจได้รับบาดเจ็บและระดับที่สูงขึ้นอาจเกิดขึ้นได้หากมีบางอย่าง เช่น หลอดเลือดแดงอุดตันหรือมีการอักเสบที่หัวใจ ระดับที่สูงมากมักบ่งชี้ว่าบุคคลนั้นจะมีอาการหัวใจวาย
การวิจัยก่อนหน้านี้แสดงให้เห็นว่าประมาณหนึ่งในห้าของผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วย Covid-19 มีระดับ Troponin ที่สูงขึ้นเช่นกัน ซึ่งระดับที่สูงของ troponin ยังมีการเชื่อมโยงไปสู่ความเสี่ยงของการเสียชีวิตเพิ่มขึ้น
อย่างไรก็ตามยังงานวิจัยยังไม่ได้ศึกษาสาเหตุและขอบเขตของความเสียหายอย่างละเอียด การใช้การถ่ายภาพด้วยคลื่นสนามแม่เหล็ก (MRI) การศึกษาล่าสุดนี้พบความเสียหายหลายประเภทต่อหัวใจในผู้ป่วย Covid-19 ที่มีระดับ Troponin เพิ่มขึ้น รวมถึงการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ การทำให้เนื้อเยื่อหัวใจเป็นแผลเป็น หรือกล้ามเนื้อหัวใจตาย ซึ่งเป็นการทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจได้อย่างจำกัด
“เราพบหลักฐานของการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อหัวใจในอัตราสูงซึ่งสามารถเห็นได้จากการสแกนหนึ่งหรือสองเดือนหลังการรักษา ในขณะที่บางส่วนนั้นอาจมีมาก่อนแล้วจากผู้ป่วย การสแกน MRI แสดงให้เห็นว่าบางส่วนเป็นของใหม่ และน่าจะเกิดจาก Covid-19” ศาสตราจารย์ Marianna Fontana ศาสตราจารย์ด้านโรคหัวใจจาก University College London กล่าว
“ที่สำคัญรูปแบบของความเสียหายต่อหัวใจสามารถบ่งชี้ได้ว่าหัวใจมีความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บประเภทต่างๆ แม้ว่าเราจะตรวจพบการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย แต่เราก็เห็นการบาดเจ็บที่หัวใจ แม้ว่าการทำงานของปั๊มหัวใจจะไม่บกพร่องก็ตามที”
จากการศึกษาพบว่าส่วนต่างๆของหัวใจที่ทำหน้าที่ในการสูบฉีดเลือดที่มีออกซิเจนไปยังร่างกาย พบว่า 89% มีความปกติในผู้ป่วย แต่ใน 54% มีร่องรอยของแผลเป็นหรือการบาดเจ็บที่กล้ามเนื้อหัวใจเกิดขึ้น
นอกจากนี้มากกว่าหนึ่งในสี่มีแผลเป็นจากการอักเสบ ในขณะที่ 22% มีอาการกล้ามเนื้อตายหรือ ischaemia และ 6% มีทั้งสองอย่าง ในที่สุดการศึกษาพบว่า 8% ของผู้เข้ารับการตรวจมีอาการหัวใจอักเสบอย่างต่อเนื่อง
Fontana อธิบายว่าในกรณีส่วนใหญ่ความเสียหายของหัวใจเป็นเรื่องปกติและไม่น่าจะส่งผลกระทบต่อการทำงานของหัวใจ แต่การระบุประเภทของความเสียหายจะเป็นประโยชน์โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องเลือกผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงหรือต่ำกว่า
ปัญหาเรื่องหัวใจที่อาจจะกลายเป็นภาระผู้ป่วยในอนาคต (CR:Getty Image) “ในกรณีที่รุนแรงที่สุดมีความกังวลว่าการบาดเจ็บนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงของภาวะหัวใจล้มเหลวในอนาคต” เธออธิบาย
“แต่การสแกน MRI ของหัวใจสามารถระบุรูปแบบการบาดเจ็บที่แตกต่างกันซึ่งอาจช่วยให้เราวินิจฉัยได้แม่นยำขึ้นและกำหนดเป้าหมายการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น” เธอกล่าวพร้อมเสริมว่ากลยุทธ์ที่เป็นไปได้ เช่น การรักษาด้วยยาเพื่อป้องกันการทำงานของหัวใจในช่วงเวลาหนึ่ง
แต่จำเป็นต้องวิจัยเพิ่มเติมโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่จะทำให้เห็นว่าหัวใจจะมีผล สำหรับผู้ป่วยแข็งแรงที่ได้รับเชื้อ และอาจหายไป โดยที่ไม่ได้รับการรักษาในโรงพยาบาลมากขึ้น และหากมีการวิจัยเพิ่มเติมจะสามารถบอกได้ว่าส่วนใหญ่ของคนที่ได้รับเชื้อไวรัส Covid-19 อาจจะมีความเสียหายของหัวใจในบางส่วน
ตัวอย่างเช่นการศึกษาที่ตีพิมพ์ในเดือนมิถุนายน 2020 ในวารสาร JAMA พบว่า 78% ของผู้ป่วย Covid-19 ที่เพิ่งฟื้นตัวมีความผิดปกติของหัวใจ และ 60% มีอาการอักเสบอย่างต่อเนื่อง
การศึกษาอื่นพบว่า 30% ของผู้ป่วยมีอาการหัวใจทำงานผิดปกติ แม้ผ่านไปหลายเดือนหลังจากติดเชื้อไวรัส
และนี่อาจเป็นเพียงส่วนเล็ก ๆ ของสิ่งที่เรายังไม่รู้เกี่ยวกับปัญหาผลกระทบต่อหัวใจที่เกิดจากเชื้อไวรัส ที่จะกลายเป็นปัญหาในอนาคต
ต้องบอกว่าเรื่องนี้ เป็นข้อมูลที่น่าสนใจมาก เพราะว่า หลายคนอาจจะคิดว่าร่างกายสมบูรณ์ดี แล้วไม่ค่อยเป็นห่วงว่าจะติดโรคดังกล่าว เพราะดูเหมือนอัตราของผู้เสียชีวิตจากโรคนี้จะยังต่ำอยู่ จากการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ครั้งนี้
แต่ดูเหมือน สิ่งที่ Marianna Fontana ได้นำเสนอออกมานั้น เป็นข้อมูลที่น่าสนใจมาก ๆ ว่า ผู้ป่วยที่ติด COVID-19 นั้นอาจจะได้รับผลกระทบในระยะยาวได้โดยเฉพาะอวัยวะสำคัญอย่างหัวใจ
และอาจจะทำให้มีปัญหาสุขภาพเรื่องอื่นๆ ได้ในอนาคต เพราะหัวใจถือเป็นอวัยวะส่วนสำคัญของมนุษย์ทุกคน และมันอาจจะกลายเป็นภาระทางสุขภาพของผู้ป่วยในอนาคตนั่นเองครับผม
References : https://academic.oup.com/eurheartj/article-lookup/doi/10.1093/eurheartj/ehab075 https://www.healthline.com/health-news/what-we-know-about-covid-19-and-long-term-heart-damage#The-damage-could-be-long-lasting https://www.scientificamerican.com/article/covid-19-can-wreck-your-heart-even-if-you-havent-had-any-symptoms/ https://www.medicalnewstoday.com/articles/covid-19-and-the-heart-what-do-we-know-so-far
